Παρασκευή 26 Αυγούστου 2011

Η Λαμία - πόλη σε πλήρη εγκατάλειψη


Κύριοι Άρχοντες.
Μεγάλη πνευματική και καλλιτεχνική «ξηρασία» και «άνυδρο» τούτο το καλοκαίρι. Τίποτα για να δροσέψει η ψυχή και να ξεφύγει ο νους απ’ τον βομβαρδισμό της σημερινής και αυριανής ανασφάλειας, του άγχους και της ηθικής εξαθλίωσης. Λες και μεις που ‘λαχε να μείνουμε εδώ και δεν πήραμε σβάρνα τις πλαγιές, τα λαγκάδια και τις θάλασσες – ξενόφερτα έθιμα και νοοτροπίες – δεν είχαμε ανάγκη μιας στιγμής χαράς και απόλαυσης. Νέκρωσε η Λαμία. Ερήμωσε η πόλις. Πνευματικός και οικονομικός μαρασμός. Βράζουμε στο ζουμί μας.

Αλήθεια Άρχοντες, αναρωτηθήκατε [...]γιατί κάποιος να ‘ρθει στη Λαμία; Να κάνει τι; Να δει τι; Να αγοράσει τι; Τι δημιουργήσατε να μας επισκεφτεί; Δεν συμβαίνει το ίδιο σ’ όλες τις πόλεις και τα χωριά. Διοργάνωσαν θεατρικές βραδιές, ημέρες λόγου και ποίησης, χορού, εκθέσεις, ξεναγήσεις σε αρχαιολογικούς χώρους, ομιλίες, παρουσιάσεις βιβλίων και συγγραφέων κλπ. Και αυτά όχι για το «θεαθήναι τοις ανθρώποις» (πβ Ματθ. 23,5), αλλά γιατί ίσως γνωρίζουν ότι για να επιζήσει μια πόλη ή ένα χωριό πρέπει να γίνει πόλος έλξης, με έργα πάνω σε προδιαγραφές και βάσεις – π.χ. η Καλαμάτα.

Η πνευματική απόλαυση είναι μεγάλη ανάγκη για τον άνθρωπο, κυρίως σήμερα που βάλετε από παντού. Χρειάζεται να ακουμπήσει κάπου. Και τούτο είναι ο Πολιτισμός και η Τέχνη που θεραπεύουν και λυτρώνουν την ψυχή. Η οικονομική κρίση δεν είναι αποτέλεσμα μονάχα της κακοδιαχείρισης. Αλλά και της ηθικής κατάπτωσης, της πνευματικής στέρησης, της εξαθλιωμένης παιδείας, της έλλειψης αγωγής και υπευθυνότητας. Μονάχα η Παιδεία η Αγωγή ο Πολιτισμός και η Τέχνη μπορούν να μας λυτρώσουν.

Ανάγκη, λοιπόν κύριοι Άρχοντες, να δημιουργήσετε διεξόδους πνευματικής και πολιτιστικής ανάτασης,. Να προβείτε στη δημιουργία τέτοιων έργων που να μεταβάλλουν τη Λαμία σε μια προπολεμική πόλη – σε μια πόλη που να εκπέμπει φως πνευματικό. Να γίνει ένας μαγνητικός εμπορικός και καλλιτεχνικός τόπος. Να δώστε κίνητρα και πρωτοβουλία στους πνευματικούς ανθρώπους της. Υπάρχουν τρόποι. Αν έχετε τη θέληση και νιώθετε και σεις την ανάγκη και την μεγάλη σας ευθύνη όλα γίνονται. Η Λαμία – πόλης 2500 χρόνων – χτίστηκε περίπου το 420 π.χ. δεν πρέπει να έχει τα χάλια που έχει σήμερα. Η κατάντια της σας βαραίνει!!!

Νίκος Ταξ. Δαβανέλλος
Δάσκαλος

Λαμιακός Τύπος
διαβάστε ολόκληρο το κείμενο εδώ...

Πέμπτη 25 Αυγούστου 2011

ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΗ ΚΥΡΙΑΡΧΙΑ, μια Ευρωπαϊκή απάντηση στην κρίση


(Κρεμς Αυστρίας, 22 Αυγούστου 2011)
Μετά από 5 ημέρες, εμπνευσμένης και δημιουργικής ανταλλαγής, το Ευρωπαϊκό Φόρουμ για τη Διατροφική Κυριαρχία «Νyeleni, Ευρώπη 2011», ολοκληρώθηκε στις 21.82011. Το Φόρουμ ανακοίνωσε την πρώτη Ευρωπαϊκή Διακήρυξη για θέματα Διατροφικής Κυριαρχίας.

Περισσότεροι από 400 εκπρόσωποι από Ευρωπαϊκές χώρες δεσμεύθηκαν να ενδυναμώσουν την συλλογική ανάκτηση κοινωνικού ελέγχου επί του συστήματος διατροφής, να [...]αντισταθούν στο αγρο-βιομηχανικό σύστημα, να διαδώσουν και να ενισχύσουν ένα ισχυρό Ευρωπαϊκό κίνημα για τη Διατροφική Κυριαρχία.

Περισσότερες από 120 οργανώσεις και άτομα που εκπροσωπούν την κοινωνία των πολιτών και τα κοινωνικά κινήματα, συζήτησαν τις επιπτώσεις της Ευρωπαϊκής και παγκόσμιας διατροφικής πολιτικής και ανέπτυξαν μια συνοπτική πλατφόρμα και ένα σύνολο αρχών προκειμένου να κατακτηθεί η διατροφική κυριαρχία στην Ευρώπη. Στο φόρουμ, δόθηκε έμφαση στη συνεισφορά της νεολαίας των γυναικών και των παραγωγών τροφής, καθώς οι ανησυχίες τους συχνά παραβλέπονται. Η ποικιλία και ο πλούτος των εμπειριών έδωσαν τη δυνατότητα στο Φόρουμ «Nyeleni, Ευρώπη 2011» να ορίσει ένα κοινό πλαίσιο και ένα σχέδιο δράσης, βασισμένα σε συμμετοχικές διαδικασίες.

Η διακήρυξη αναφέρει, «είμαστε πεπεισμένοι ότι η αλλαγή στο διατροφικό σύστημα είναι το πρώτο βήμα για μια ευρύτερη αλλαγή στις κοινωνίες μας». Οι εκπρόσωποι στο φόρουμ δεσμεύθηκαν για τον έλεγχο του διατροφικού συστήματος με τους ακόλουθους τρόπους:

- Με την προώθηση ενός οικολογικά βιώσιμου και κοινωνικά δίκαιου μοντέλου παραγωγής και κατανάλωσης τροφής, βασισμένο στη μη-βιομηχανική μικρομεσαία γεωργία, επεξεργασία και εναλλακτική διανομή

- Με την αποκέντρωση του συστήματος διανομής τροφής και τη συντόμευση της αλυσίδας μεταξύ παραγωγών και καταναλωτών

- Με τη βελτίωση των κοινωνικών και εργασιακών συνθηκών, ειδικότερα στον τομέα διατροφής και γεωργίας

- Με τον εκδημοκρατισμό λήψης αποφάσεων σχετικών με τη χρήση των Κοινών Αγαθών που έχουμε κληρονομήσει (γη, νερό, αέρας, παραδοσιακές γνώσεις, σπόροι και ζωικό κεφάλαιο)

- Με την επιδίωξη, οι δημόσιες πολιτικές σε όλα τα επίπεδα, να εγγυώνται την ζωτικότητα των αγροτικών περιοχών, με δίκαιες τιμές για τους παραγωγούς τροφής και διατροφή ελεύθερη από μεταλλαγμένα για όλους.

Σε αυτήν την περίοδο πολιτικής αστάθειας, κοινωνικής και οικονομικής κρίσης, οι εκπρόσωποι που συμμετείχαν στο Φόρουμ για τη Διατροφική Κυριαρχία επιβεβαίωσαν το όραμά τους για ενότητα, τονίζοντας το δικαίωμα όλων των ανθρώπων να ορίζουν τα συστήματα και τις πολιτικές γεωργίας και διατροφής τους, χωρίς να θέτουν σε κίνδυνο είτε άλλους ανθρώπους ή φυσικούς πόρους, σύμφωνα με την έννοια της Διατροφικής Κυριαρχίας.

Για αυτό το λόγο ζητούμε άμεσα, διατροφική κυριαρχία στην Ευρώπη,

Το πλήρες κείμενο της Διακήρυξης βρίσκεται στον ιστότοπο του Φόρουμ Νyeleni, Ευρώπη 2011: www.nyelenieurope.net . Από την Ελλάδα συμμετείχαν 10 εκπρόσωποι μεταξύ των οποίων αγρότες και μέλη μη κυβερνητικών οργανώσεων.



Βάσω Κανελλοπούλου
διαβάστε ολόκληρο το κείμενο εδώ...

Δευτέρα 22 Αυγούστου 2011

Ενεργοί Πολίτες Μήλου: Η Ενέργεια στην «Οικονομία των Αναγκών»

Αναζητώντας δημοκρατικές, οικολογικές αρχές στον Ενεργειακό Σχεδιασμό

Του Μπάμπη ΜΠΙΛΙΝΗ

Το ενεργειακό το αντιμετωπίζουμε μέχρι σήμερα ως πρόβλημα αντιμετώπισης της διαρκώς αυξανόμενης ζήτησης και όχι ως στοιχείο ενός εναλλακτικού παραγωγικού μοντέλου και καταναλωτικών συμπεριφορών, όπως προτείνουν πολιτικοί και οικονομολόγοι υποστηριχτές της «Οικονομίας των Αναγκών». Ένα εναλλακτικό παραγωγικό μοντέλο, που δεν θα αναπαράγει τις ανισότητες και τις κρίσεις του νεοφιλελευθερισμού. Σε μια περίοδο όπου η διαρκής προσπάθεια βελτίωσης των μακροοικονομικών δεικτών με βάση το[...] καπιταλιστικό πρότυπο εξαθλιώνει οικονομικά τους λαούς και δημιουργεί ανθρωπιστικές τραγωδίες λόγω σοβαρών κλιματικών αλλαγών, ο ενεργειακός σχεδιασμός πρέπει να βασίζεται στις παρακάτω αρχές:

* Εξοικονόμηση: με πολιτικές που θα στοχεύουν στην αλλαγή παραγωγικού μοντέλου και στους τρεις τομείς (πρωτογενής, δευτερογενής, τριτογενής) της οικονομίας και των καταναλωτικών συνηθειών με στόχο την εξοικονόμηση ενέργειας, ενάντια στην «ορθοδοξία» της οικονομίας της αγοράς, που επενδύει στην αύξηση της ζήτησης.
* Αξιοποίηση Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, με σεβασμό στην κλίμακα του χώρου και στις περιβαλλοντικές αντοχές του τόπου. Με εξειδίκευση του Ειδικού Χωροταξικού ανά περιοχή και ευλαβική τήρηση των κανόνων ασφαλείας, όσον αφορά την λειτουργία εγκαταστάσεων.
* «Αρχή της τοπικής αυτάρκειας»: Στο πεδίο της ενέργειας η παραπάνω πολιτική επιβάλει την τάση για ενεργειακή αυτάρκεια κάθε κοινότητας μέσω της εκμετάλλευσης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Σε αυτή τη βάση θα επιτύχουμε και την μείωση των ενεργειακών αναγκών μέσω της δημιουργίας πιο υπεύθυνων καταναλωτών, που θα αναλογίζονται πριν καταναλώσουν το περιβαλλοντικό κόστος της παραγωγής ενέργειας. Κανένας δεν θα υποστήριζε για παράδειγμα τη ρυπογόνα καύση μαζούτ ή λιθάνθρακα ή τη δημιουργία πυρηνικών εργοστασίων για την παραγωγή ενέργειας τη στιγμή που οι ρύποι θα έπνιγαν τον ίδιο και το ενδεχόμενο ενός πυρηνικού ατυχήματος θα απειλούσε τον ίδιο και όχι μια μακρινή πόλη ή χώρα όπως συμβαίνει σήμερα.

Η πρόταση αυτή συμβαδίζει με την αναζωογόνηση των τοπικών κοινοτήτων σε όλα τα επίπεδα. Στις μικρές κοινότητες ή στις γειτονιές των μεγάλων πόλεων είναι δυνατόν να εφαρμοστούν μοντέλα άμεσης συμμετοχικής δημοκρατίας. Με αυτό τον τρόπο ο πολίτης μπορεί να λαμβάνει ο ίδιος στα πλαίσια τοπικών συνελεύσεων αποφάσεις για την ίδια τη ζωή του –όχι μόνο για την ενέργεια- και να προωθεί τις λύσεις των προβλημάτων που ο ίδιος γνωρίζει καλύτερα από τον όποιο διαμεσολαβητή της γνώμης του. Σε αυτή την κλίμακα γίνεται άλλωστε εφικτό να ελέγχονται οι εξουσίες, να μην καταστρατηγείται η θεμελιώδης διάκρισή τους, να μην παγιώνονται εντολοδόχοι της γενικής βούλησης, -οι πολιτικές αποφάσεις δεν μπορεί να είναι αποτέλεσμα στατιστικής-, και συνεπώς να περιορίζονται φαινόμενα πολιτικής αλαζονείας, αναξιοκρατίας και διαφθοράς.

Οι ιδέες της εξοικονόμησης ενέργειας και της «αρχής της αυτάρκειας» δεν συμφωνούν με τη μετατροπή ολόκληρων περιοχών σε εργοστάσια παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας. Παράλληλα δεν αποδέχονται υποχρεωτικά και τη λογική ύπαρξης ορίων και στεγανών στην ενεργειακή αυτάρκεια στο βαθμό που μπορούν να αντιμετωπιστούν ενεργειακές ανάγκες γειτονικών περιοχών και να ελαφρύνουν βεβαρημένες οικολογικά περιοχές (Μεγαλόπολη, Πτολεμαΐδα, Κοζάνη κλπ).

Τα παραπάνω στην ελληνική πραγματικότητα σημαίνουν ότι ο ενεργειακός σχεδιασμός οφείλει να είναι ευθύνη πρωταρχικά της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, πρώτου και δευτέρου βαθμού, με στόχο την αυτάρκεια. Ευθύνη της κεντρικής διοίκησης είναι να συνθέτει τους περιφερειακούς σχεδιασμούς και να εγγυάται την ασφάλεια του συστήματος με την δημόσια επιχείρηση παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας.

Η παραγωγή ενέργειας έχει παγκοσμίως μετατραπεί σε πεδίο κερδοφορίας του παγκοσποιημένου χρηματοπιστωτικού κεφαλαίου, που σχεδιάζει την παραγωγή ενέργειας ως καταναλωτικό προϊόν, που η πώληση του αποφέρει κέρδη και όχι ως κοινωνικό αγαθό.

Η ουτοπία να σχεδιάσουμε την οικονομία και την κατανάλωση ενέργειας με βάση τις κοινωνικές ανάγκες για βιώσιμη ανάπτυξη, για κοινωνική συνοχή και αλληλεγγύη, για προστασία του περιβάλλοντος είναι ρεαλιστικά επιτακτική ανάγκη.

Μπάμπης ΜΠΙΛΙΝΗΣ
διαβάστε ολόκληρο το κείμενο εδώ...

Αυτάρκεις κοινότητες ανθρώπων


Για το μείζον ζήτημα του 21 αιώνα, που είναι η εξασφάλιση τροφής οι τάσεις είναι:
1. Υψηλή ζήτηση για την ειδικότητα “κάθετος αγρότης” που θα καλλιεργεί στους ουρανοξύστες.(ίσως και κάθετος κτηνοτρόφος Antinews).
2. Community Supported Agriculture CSA/Food Coops “To να παράγεις ο ίδιος τα τρόφιμά σου είναι ίσως ένα από τα πιο επικίνδυνα πολιτικά πράγματα που μπορείς να κάνεις σήμερα, γιατί είναι ένα βήμα προς την κατάκτηση της ελευθερίας σου!” Ο επόμενος «τρομοκράτης» που θα κυνηγηθεί ανηλεώς από το αστικό σύστημα, θα είναι ο αυτάρκης πολίτης. Το ονόμασαν ξερίζωμα καλλιεργειών προς το παρόν.
Μια Food-Coop είναι η [...] ίδρυση τοπικών κοινοτήτων μεταξύ παραγωγών τροφίμων και καταναλωτών. Παραγωγός θα μπορεί να είναι ο οποιοσδήποτε έχει τη δυνατότητα καλλιέργειας. Οι καταναλωτές θα μπορούν να συμμετέχουν με ελάχιστη προσωπική εργασία το χρόνο στην καλλιέργεια, στην παραγωγή, στη συσκευασία, στη διανομή.
Η κεντρική ιδέα είναι ο ανεφοδιασμός με τρόφιμα όσων συμμετέχουν στην κοινότητα. Το πλεονέκτημα για τους παραγωγούς θα είναι η διασφάλιση μιας εγγυημένης ζήτησης, ενώ οι καταναλωτές γνωρίζουν ότι θα προμηθεύονται αγνά τρόφιμα στην καλύτερη δυνατή τιμή, χωρίς την αλυσίδα των ενδιάμεσων.
Ποια θα μπορούσαν να είναι τα πλεονεκτήματα μιας τοπικής κοινότητας τροφίμων:
1. Αυτάρκεια διατροφής: ένα πρώτο στάδιο προς την καθολική ανεξαρτησία!
2. Κοινότητα: μικρά, διαφανή, εύκολα διαχειρίσιμα δίκτυα, όπου όλοι γνωρίζονται μεταξύ τους και στο μέλλον θα αποκτούν μεγαλύτερη κοινωνική και πολιτική βαρύτητα. 3. Πολιτική τιμών, φθηνές τιμές για τον καταναλωτή, από τον παραγωγό της κοινότητας στον καταναλωτή της κοινότητας, χωρίς ενδιάμεσους. Ταυτόχρονα καλές τιμές για τον παραγωγό, αλλά χαμηλότερες από τα προϊόντα των μεγαλοδιανομέων.
Αυτό είναι δυνατό γιατί:
- αποκλείονται οι ενδιάμεσες κλίμακες κέρδους (αλλεπάλληλες τιμολογήσεις)
- οι καταναλωτές εργάζονται 3-4 απογεύματα το χρόνο για την “κοινότητα” στην καλλιέργεια, στη συλλογή ή στην παραγωγή των τροφίμων
- οι καταναλωτές αναλαμβάνουν τη διανομή προς τις αποθήκες, π.χ. σε 40 αποθήκες, σε 40 γειτονιές μιας μικρής πόλης
4. Η ποιότητα των τροφίμων την οποία θα παράγει μια κοινότητα θα είναι καλύτερη, γιατί βασική υποχρέωση θα είναι:
- αγνοί μη οργανικοί σπόροι, όχι ύποπτης ή υβριδικής προέλευσης
- οι θρεπτικές ουσίες/τα αρώματα/τα ιχνοστοιχεια κτλ. θα είναι περισσότερα.
- τα τρόφιμα θα είναι πιο φρέσκα, αφού οι διαδρομές μεταφοράς θα είναι μικρότερες
- η παραγωγή θα γίνεται με χειροποίητη φροντίδα και ποιότητα
5. Ο ανεφοδιασμός με τα σωστά είδη διατροφής είναι ίσως η βασικότερη, η πιο υπεύθυνη αλλά και η πιο απαιτητική ενασχόληση της ημέρας για τη νοικοκυρά.
6. Υπάρχει αμοιβαιότητα & ασφάλεια, γιατί λειτουργεί σαν υπεύθυνο κοινωνικό δίκτυο & προστατευτικό δίχτυ.. http://allenaki.wordpress.com/2010/01/21/food-coop/. 21/1/10
διαβάστε ολόκληρο το κείμενο εδώ...

Κυριακή 14 Αυγούστου 2011

Ξεκίνησε το Δίκτυο Εναλλακτικής Οικονομίας Ιεράπετρας με νόμισμα το «καερέτι»

Παγκρήτιο Δίκτυο Οικ. Οργ. - Βιώσιμη τοπική ανάπτυξη
Δίκτυο Εναλλακτικής Οικονομίας Ιεράπετρας,
Κυριακή, 07 Αύγουστος 2011

Στη γενική συνέλευση του Δικτύου Εναλλακτικής Οικονομίας Ιεράπετρας, την Παρασκευή 5 Αυγούστου 2011, αποφασίστηκαν οι σκοποί του τοπικού δικτύου ανταλλαγών, οι θεμελιώδεις αρχές και αξίες και οι κανόνες λειτουργίας καθώς και η ονομασία του κοινωνικού νομίσματος, Επίσης συγκροτήθηκαν ομάδες εργασίας όπως η Συντονιστική, η Διαχειριστική και η ομάδα προώθησης και ενημέρωσης,

Η ιστοσελίδα του Δικτύου, που ξεκίνησε να λειτουργεί, είναι η http://economy.liakoni.gr

Σκοπός και Οργανωτικές Αρχές του Δικτύου Εναλλακτικής Οικονομίας Ιεράπετρας[...]

Σκοπός του Τοπικού Δικτύου Ανταλλαγών: Η κοινωνική αλληλεγγύη μέσω της αμοιβαίας ανταλλαγής αγαθών και υπηρεσιών και η ενίσχυση των ασθενέστερων οικονομικά κοινωνικών ομάδων. Η υποστήριξη της τοπικής οικονομίας μέσα από θετικές δράσεις που ενθαρρύνουν την δημιουργία και τις ανταλλαγές αγαθών και υπηρεσιών στα πρότυπα του διεθνούς συστήματος ανταλλαγών LETS.

Θεμελιώδεις μας αρχές και αξίες είναι:

• η κοινωνική αλληλεγγύη
• η ποιότητα ζωής
• η ατομική και κοινωνική ευθύνη
• ο σεβασμός στη διαφορετικότητα
• η άμεση και συμμετοχική δημοκρατία
• η μη βία
• η βιωσιμότητα
• η οικολογική σοφία

Τι είναι το τοπικό δίκτυο ανταλλαγών;

Είναι μια μορφή συναλλαγής κι ένα ανεξάρτητο σύστημα ανταλλαγής υπηρεσιών χωρίς τόκο και κέρδος, που βοηθάει τις τοπικές κοινωνίες να αναπνεύσουν, να ζήσουν και να αναπτυχθούν μέσα σε δύσκολες οικονομικά εποχές. Είναι με λίγα λόγια ένας τρόπος να ζεις και να εργάζεσαι χωρίς χρήματα.

Τα τοπικά δίκτυα ανταλλαγών στηρίζονται στην αυτοοργάνωση των ανθρώπων σε τοπικό επίπεδο (γειτονιά, πόλη, χωριό), οι οποίοι, αφού καταγράψουν τις ανάγκες και τις ειδικότητες του καθενός που συμμετέχει, ανταλλάσσουν μεταξύ τους προϊόντα ή υπηρεσίες ανεξαρτητοποιημένοι από το χρήμα και τις τιμές της προσφοράς και της ζήτησης της αγοράς, φτιάχνοντας έτσι ένα τοπικό δίκτυο. Σ’ αυτό ο καθένας δηλώνει τι μπορεί να προσφέρει και τι έχει ανάγκη. Η ανταλλαγή αφορά αγαθά, υπηρεσίες ή γνώσεις. Όλοι προσφέρουν και όλοι έχουν κάποια στιγμή κάτι ανάγκη.

Στο δίκτυο μας π.χ. προσφέρονται υπηρεσίες ηλεκτρολόγου, υδραυλικού, ράπτη, τοποθέτησης πλακιδίων, ελαιοχρωματισμού, ξυλουργικών εργασιών, κηπουρικών εργασιών, ιατρικές υπηρεσίες, γραφιστικές εργασίες, μοντάζ ήχου - εικόνας, εκμάθηση ξένων γλωσσών, χορού, υπολογιστών, μαθημάτων γυμνασίου - λυκείου, τοπογραφικές συμβουλές, νομικές συμβουλές, λογιστικές υπηρεσίες αγροτικές εργασίες και αγαθά και πολλά άλλα. Κάποιοι από τα μέλη, έχουν και αυτοκίνητο και μπορούν να μεταφέρουν ανθρώπους σε διάφορους προορισμούς, ή έχουν ελεύθερο χρόνο να προσέξουν το παιδί κάποιου, ή ακόμα και να πληρώσουν λογαριασμούς, που κάποιος δεν έχει το χρόνο να τρέξει να πληρώσει. Ας υποθέσουμε, ότι μια ηλικιωμένη γυναίκα, που ζει με μια μικρή σύνταξη, έχει πρόβλημα με τα υδραυλικά του σπιτιού της και δεν έχει τα χρήματα να πληρώσει κάποιον υδραυλικό. Έρχεται ένα μέλος του συστήματος και κάνει τη δουλειά και η γυναίκα χρεώνεται σε κοινωνικό νόμισμα και θα αποπληρώσει κάνοντας κάποιες δουλειές σε κάποια μέλη του συστήματος. Μπορεί να μαγειρέψει για κάποιους ή να διαβάσει και να προσέξει τα παιδιά κάποιων άλλων. Εδώ πρέπει να αναφέρουμε ότι κάθε υπηρεσία έχει διαφορετική αξία. Όταν καλέσεις κάποιον να βάψει το σπίτι σου ή να φτιάξει μια βλάβη στο αυτοκίνητό σου, δεν την ξεχρεώνεις με το να προσέξεις μία ώρα το παιδί κάποιου. Αυτός είναι ο λόγος ύπαρξης του κοινωνικού νομίσματος, η διευκόλυνση των ανταλλαγών μεταξύ υπηρεσιών και προϊόντων που έχουν διαφορετική αξία.

Με τα τοπικά δίκτυα ανταλλαγών, απλά κρατάς ζωντανό το εισόδημά σου, δεν πληρώνεις το κέρδος που θέλουν οι επαγγελματίες και φυσικά εξαφανίζεις από τη ζωή σου όλους τους κρυφούς και φανερούς φόρους που υπάρχουν παντού. Μια πρόσφατη γερμανική έρευνα έδειξε ότι οι φόροι, που κρύβονται παντού, φτάνουν στο 75% του ενοικίου που πληρώνουμε για ένα καλό σπίτι. Στα συστήματα τοπικών δικτύων ανταλλαγών μπορείς να μπεις χωρίς κανένα κεφάλαιο, μπορείς να ξεκινήσεις από το μηδέν.

Τα κοινωνικά νομίσματα δεν εκδίδονται από κάποια τράπεζα αλλά από το ίδιο το άτομο κατά τη διαδικασία της συναλλαγής και του εμπορίου. Αυτό κάνει τα κοινωνικά νομίσματα να ξεχωρίζουν από όλες τις άλλες μορφές συναλλαγής. Στην πραγματικότητα έχεις ένα μπλοκάκι όπου καταγράφονται πόσα κοινωνικά νομίσματα κοστίζουν οι υπηρεσίες που προσφέρεις και που δέχεσαι και αυτό, μετά, μεταφέρεται και καταγράφεται στην «τράπεζα» του συστήματος. Το σύστημα είναι ένας τέλειος ενδιάμεσος μεταξύ της προμήθειας υπαρκτών αγαθών και της ζήτησης. Τα μέλη σε τακτά χρονικά διαστήματα κάνουν συνελεύσεις για διάφορα θέματα και έχουν το δικαίωμα να διαγράψουν κάποιο μέλος, αν αυτό δεν ανταποδίδει τις υπηρεσίες που δέχεται.

Πρέπει ακόμα να αναφερθεί ότι το κοινωνικό νόμισμα δεν ανταλλάσσεται με χρήματα. Όσοι χρησιμοποιούν το σύστημα, δεν αφήνουν το τοπικό νόμισμα και τις δουλειές τους, αλλά έχουν έναν παράλληλο δρόμο, που βοηθάει το εισόδημά τους και στην πράξη είναι σαν να γίνεται μεγαλύτερο.

Οι συναλλαγές γίνονται με τον τρόπο που κάθε Σύστημα αποφασίζει με ισότιμες συλλογικές διαδικασίες. Χρησιμοποιείται μια συμβολική μονάδα (το κοινωνικό νόμισμα) για τη μέτρηση της αξίας της συναλλαγής. Υπάρχει μία κεντρική μονάδα που χρεώνει και πιστώνει το λογαριασμό κάθε μέλους, όπως μια τράπεζα κρατάει λογαριασμό των αναλήψεων και καταθέσεων. Υπάρχουν όμως όρια στο ανώτατο και κατώτατο ποσό κοινωνικών νομισμάτων έτσι ώστε να αποφεύγεται η συσσώρευση του (ανώτατο όριο) και να δίνεται ένα κίνητρο σε αυτόν που είναι στο κατώτατο όριο για προσφορά εργασίας προκειμένου να αποκτήσει κοινωνικά νομίσματα. Για να συμμετέχει κανείς πρέπει να είναι μέλος, δηλαδή χρειάζεται να εγγραφεί στον κατάλογο των συναλλασσόμενων, να δηλώσει τι προϊόντα και υπηρεσίες προσφέρει και τι χρειάζεται και να ανοίξει λογαριασμό στο Σύστημα. Τα μέλη έχουν πρόσβαση στον κατάλογο με τα προσφερόμενα προϊόντα και υπηρεσίες και επιλέγουν από εκεί με ποια μέλη θα συναλλαγούν.

Οι συναλλαγές καταγράφονται (π.χ. ηλεκτρονικά, σε υπολογιστή του Συστήματος) και τα μέλη εκτός απο τον ηλεκτρονικό τρόπο συναλλαγής (μέσο ιστοσελίδας) μπορούν με ένα τηλεφώνημα να αναφέρουν τη συναλλαγή.

Με το σύστημα των τοπικών ανταλλαγών μπορεί να αξιοποιηθεί η προσφορά του καθενός, είτε αυτός είναι εργαζόμενος είτε είναι άνεργος, άντρας ή γυναίκα, νέος ή ηλικιωμένος, ντόπιος ή μετανάστης. Γιατί το συμβολικό χρήμα που χρησιμοποιείται δεν προσφέρεται για δημιουργία κέρδους αλλά αντιπροσωπεύει απλώς και μόνο την αξία των προσφερόμενων προϊόντων ή υπηρεσιών, ώστε να είναι δυνατή η ανταλλαγή τους μεταξύ των μελών. Τα προϊόντα και οι υπηρεσίες αποτιμώνται με βάση την εργασία που περιέχουν και όχι με βάση την εμπορευματική τους αξία. Τα κοινωνικά νομίσματα δεν τοκίζονται, δεν παράγουν πληθωρισμό, δεν δίνουν κέρδος. Δεν μπορείς να γίνεις πλούσιος με τα κοινωνικά νομίσματα. Παράλληλα, δεν πρέπει να υποτιμάται και η συμβολή του συστήματος αυτού στην επανατοπικοποίηση της οικονομίας, επομένως και η κοινωνική σημασία του.

Με το σύστημα αυτό οι άνθρωποι της τοπικής κοινωνίας γνωρίζονται μεταξύ τους, αναπτύσσονται φιλίες στη βάση της αλληλεγγύης και αλληλοβοήθειας και όχι του κέρδους και της εκμετάλλευσης, ενώ ταυτόχρονα ξαναζωντανεύει η τοπική παραγωγή.


Κανόνες λειτουργίας του Τοπικού Δικτύου ανταλλαγών Ιεράπετρας:

Κοινωνικό Νόμισμα και Συναλλαγές:

1) Oνομασία νομίσματος: Καερέτι

2) Το κοινωνικό νόμισμα έχει την ισοτιμία του ευρώ.

3) Το κοινωνικό νόμισμα δεν φορολογείται και δεν τοκίζεται.

4) Κάθε νέο μέλος αποκτά αυτόματα έναν νέο ηλεκτρονικό λογαριασμό για την αποταμίευση του κοινωνικού νομίσματος του και μια κάρτα μέλους με τον αντίστοιχο αριθμό.

5) Όλοι οι λογαριασμοί ξεκινάνε από το μηδέν και ο λογαριασμός κάθε μέλους κινείται με μέγιστο πιστωτικό όριο +300 νομίσματα και μέγιστο χρεωστικό όριο -300 δηλαδή το κάθε μέλος έχει περιθώριο συναλλαγής συνολικό 600 νομισμάτων. Σε περίπτωση που υπάρχουν ανάγκες αύξησης ή μείωσης των ορίων αυτό πραγματοποιείται έπειτα από γενική συνέλευση. Έτσι δεν χρειάζεται να χει κανείς κεφάλαιο για να συναλλαχθεί (χρεωστικό όριο),και κανείς δεν μπορεί να συσσωρεύσει το νόμισμα αφού ο σκοπός του είναι να εξυπηρετήσει τις ανάγκες όλων. (Πιστωτικό όριο)

6) Όλες οι συναλλαγές καταγράφονται ηλεκτρονικά και οι λογαριασμοί των μελών είναι ορατοί από όλους.

7) Κανένα μέλος του Δικτύου δεν είναι υποχρεωμένο να δεχτεί να κάνει μια συγκεκριμένη συναλλαγή την οποία δεν επιθυμεί για οποιονδήποτε λόγο.

8) Η Συντονιστική Ομάδα μπορεί να αρνηθεί να καταχωρήσει αγγελία προσφοράς ή ζήτησης που έχει ρατσιστικό, φυλετικό, αντιπεριβαλλοντικό ή παράνομο χαρακτήρα. Σε περίπτωση που μια τέτοια καταχώρηση γίνει με ευθύνη του μέλους η Συντονιστική Ομάδα μπορεί να τη διαγράψει.

9) Στην ιστοσελίδα του Δικτύου δημοσιεύονται αγαθά και υπηρεσίες των μελών του. Την αποκλειστική ευθύνη για την ποιότητα αυτών την έχουν τα συναλλασσόμενα μέλη.

10) Οι συναλλαγές των μελών εκτός της άμεσης ανταλλαγής γίνονται αποκλειστικά με κοινωνικό νόμισμα. Καμία πρόσμιξη με το ευρώ δεν επιτρέπεται διότι θα έχει καταστρεπτικές συνέπειες για το δίκτυο. Εκτός από ελάχιστες περιπτώσεις, όπως το κόστος βενζίνης που χρησιμοποιείται από μια υπηρεσία που παρέχεται. Το ποσό της φορολογίας ενός ιδιοκτήτη ακινήτου εφόσον το ενοικιάζει σε κοινωνικό νόμισμα και διάφορες άλλες που θα αποφασιστούν σε γενική συνέλευση.

11) Τα μέλη του Δικτύου έχουν την αποκλειστική ευθύνη σχετικά με τις συναλλαγές που πραγματοποιούν με άλλα μέλη του Δικτύου.

12) Όταν κάποιος θέλει να αποχωρήσει από το δίκτυο πρέπει να επαναφέρει το λογαριασμό του στο 0.

Τρόποι Συναλλαγής κοινωνικού νομίσματος:

1) Ηλεκτρονικές συναλλαγές:

Α) Αυτός που δέχτηκε την προσφορά, μπορεί να μεταβιβάσει απευθείας από τον υπολογιστή του το ποσό της συναλλαγής.

Β) Αυτός που πρόσφερε το αγαθό ή την υπηρεσία μπορεί να στείλει ηλεκτρονική αίτηση πληρωμής σ αυτόν που τα δέχτηκε και όταν γίνει δεκτή μεταβιβάζονται αυτόματα και τα νομίσματα.

2) Συναλλαγή χωρίς υπολογιστή:

Α) Ένα μπλοκάκι συναλλασσομένων και κόβεις ένα αντίτιμo από την προσφορά που δέχτηκες με υπογραφή σου. Το αντίτιμο πηγαίνει στα κέντρα εξυπηρέτησης όπου ο διαχειριστής μεταβιβάζει το ποσό της συναλλαγής.

Β) Τηλεφωνική μεταβίβαση: Αυτός που πρέπει να πληρώσει, δηλώνει τηλεφωνικά στο διαχειριστή του κέντρου εξυπηρέτησης το ποσό της μεταβίβασης, τον αριθμό ταυτότητας του και τους αριθμούς κάρτας μέλους των συναλλασσομένων και ο διαχειριστής μεταβιβάζει το ποσό. Αυτός ο τρόπος εξυπηρέτησης ισχύει για ποσά μέχρι 100 μονάδων. (για λόγους ασφαλείας)

Εξυπηρέτηση δικτύου:

Κέντρα εξυπηρέτησης και διαχειριστές:

Εθελοντικά για το ξεκίνημα του δικτύου μπορεί να αναλάβει οποιοσδήποτε υπεύθυνα τις ώρες που θα δηλώσει.

Ομάδες Εργασίας:

Επιθυμητές και αναγκαίες ομάδες λειτουργίας:

1) Διαχειριστική ομάδα: Περιλαμβάνει τους δημιουργούς και συντηρητές του συστήματος καθώς και τα κέντρα εξυπηρέτησης.

Α) Οι διαχειριστές των κέντρων εξυπηρέτησης: Δεν έχουν πρόσβαση στις δομές του δικτύου αλλά μόνο στους λογαριασμούς των μελών για να μπορούν να πραγματοποιούν τις μεταβιβάσεις.

Β) Οι διαχειριστές του συστήματος: Έχουν πρόσβαση στις δομές του και φροντίζουν την καλή του λειτουργία και τις αλλαγές που χρειάζονται έπειτα από απόφαση της συντονιστικής ομάδας και της Γενικής Συνέλευσης.

2) Ομάδα προώθησης και ενημέρωσης: Περιλαμβάνει την οργάνωση και προώθηση έντυπου ή ηλεκτρονικού υλικού ενημέρωσης για το τοπικό δίκτυο ανταλλαγών. Επικοινωνία με φορείς, συλλόγους, συνεταιρισμούς, επαγγελματικών ομάδων παραγωγών ή υπηρεσιών, και την συνολική προώθηση τους μέσα στο δίκτυο. Φροντίζουν να ακροάζονται τις ανάγκες, επιθυμίες, προβληματισμούς του δικτύου για την περαιτέρω ανάπτυξη του και να ενημερώνουν ταυτόχρονα την συντονιστική ομάδα ώστε το δίκτυο να αποκτήσει λειτουργικότητα. Φτιάχνουν λίστες με τις ανάγκες που συναντούν και προωθούν να εισάγουν στο τοπικό δίκτυο τις ομάδες ενδιαφέροντος.

3) Δημιουργία ανάπτυξης και διάδοσης τοπικών αγαθών: ομάδα πρωτοβουλίας και συνεργασίας με σκοπό την διάδοση και οργάνωση ανάπτυξης τοπικών αγαθών για τις ανάγκες ή επιθυμίες του δικτύου και όχι μόνο αλλά και της παροχής τους στο τοπικό δίκτυο.

4) Διασύνδεση τοπικών δικτύων ανταλλαγής: Ομάδα που έχει να κάνει με έρευνα και άμεσες ανταλλαγές αγαθών με άλλες πόλεις ώστε να μπορούν να παρέχονται εντός δικτύου αγαθά που δεν παράγονται τοπικά.

Λειτουργία συντονιστικής ομάδας πέραν καταστατικού:

Να ανακαλύπτει και εφευρίσκει ομάδες ενδιαφέροντος βοηθώντας στην συγκρότηση τους αφήνοντας τις ανεξάρτητες να συνεδριάζουν και να δρουν , ανανεώνοντας το ενδιαφέρον τους αν αυτές εξασθενίσουν .

Λειτουργία του χώρου:

Ο χώρος μπορεί να οργανωθεί και να λειτουργεί σε οποιαδήποτε δραστηριότητα έχει να κάνει με την εναλλακτική οικονομία και το τοπικό δίκτυο ανταλλαγών.

Α) Γραφείο εξυπηρέτησης

Β) Χαριστικό παζάρι και χώρος φύλαξης των αντικειμένων

Γ) Πίνακες ανακοινώσεων, ενημέρωσης,

Δ) Συνεδριάσεις συντονιστικής και ομάδων εργασίας

Ε) Χώρος ανταλλαγής αγαθών

Ζ) Χώρος αποθήκευσης υλικών που χειρίζονται οι ομάδες εργασίας και η συντονιστική.

Η φιλοξενία στο χώρο οποιασδήποτε άλλης δραστηριότητας πέραν της εναλλακτικής οικονομίας θα αποφασίζεται έπειτα από ψηφοφορία γενικής συνέλευσης με πλειοψηφία αυτής.

Δίκτυο Εναλλακτικής Οικονομίας Ιεράπετρας
διαβάστε ολόκληρο το κείμενο εδώ...

Σάββατο 13 Αυγούστου 2011

Αποανάπτυξη: Μια απάντηση στην οικονομική κρίση

Της Μπέττυς Κυριακίδου
Kiriakidoub@makthes.gr


Φανταστείτε μια κοινωνία που λειτουργεί με εναλλακτικό ή άυλο νόμισμα. Διαθέτει μια τοπικοποιημένη οικονομία, που στηρίζει την τοπική αγορά και καταναλώνει τοπικά προϊόντα, ενώ προμηθεύεται τα τρόφιμά της κατευθείαν από τους παραγωγούς.

Τα μέλη της δουλεύουν 20 ώρες την εβδομάδα αντί 40, διαθέτοντας τον ελεύθερο χρόνο τους για την ανάπτυξη των κοινωνικών τους σχέσεων και την επαφή με το περιβάλλον. Μια κοινωνία που ζει με λιγότερα υλικά αγαθά, εστιάζοντας σε αξίες όπως[...] η περιβαλλοντική ευαισθησία, η συντροφικότητα, η απλότητα και η ισότητα.

Σας φαίνεται ουτοπία; Κι όμως όχι, λένε οι οπαδοί της αποανάπτυξης, καθώς σήμερα σε πολλά μέρη του κόσμου υπάρχουν κοινωνίες που λειτουργούν με τις παραπάνω δομές, ενώ και στην Ελλάδα αρχίζουν δειλά δειλά να κάνουν την εμφάνισή τους κινήματα, ομάδες και πρωτοβουλίες που “απαντούν” στην οικονομική κρίση κάνοντας πράξη τις αρχές της αποανάπτυξης.

Τι είναι όμως η αποανάπτυξη; Ο έλληνας καθηγητής Οικολογικής Οικονομίας και Πολιτικής Οικολογίας του Αυτόνομου Πανεπιστημίου της Βαρκελόνης και μέλος της επιστημονικής ομάδας που μελετά τις αρχές της αποανάπτυξης, Γιώργος Καλλής, μιλά στη “ΜτΚ”.

Τι εννοούμε με τον όρο αποανάπτυξη;
Είναι η πρόταση ότι μπορούμε να οργανώσουμε μια κοινωνία στην οποία να ζούμε καλύτερα με λιγότερα υλικά αγαθά. Μια κοινωνία που δεν θα είναι αναγκασμένη να μεγαλώνει διαρκώς μόνο και μόνο για να επιβιώνει. Μια κοινωνία όπου οι αξίες της απλότητας, της ισότητας, της συντροφικότητας και της επάρκειας θα αντικαταστήσουν τις ακόρεστες αξίες του πλουτισμού και της οικονομικής αποτελεσματικότητας.

Έχετε κατά καιρούς δηλώσει ότι η λύση για το αδιέξοδο που βιώνει σήμερα η χώρα μας δεν είναι οι ανοδικοί ρυθμοί ανάπτυξης, αλλά η εθελούσια αποανάπτυξη.
Η Ελλάδα βρίσκεται εκεί που βρίσκεται λόγω της μανίας της πολιτικής ελίτ, δεξιάς και αριστερής, για ανάπτυξη και εκσυγχρονισμό με κάθε κόστος. Βρισκόμαστε σε αδιέξοδο εξαιτίας της μανίας μας για γέφυρες, λιμάνια, δρόμους, αεροδρόμια και στάδια. Και το μέλλον είναι δυσοίωνο γιατί δεν μαθαίνουμε από τα λάθη. Θέλουμε κι άλλο από τα ίδια, φαστ-τρακ ανάπτυξη και ξεπούλημα της δημόσιας περιουσίας για την προσέλκυση ιδιωτικών κεφαλαίων και “ανάπτυξης”. Απαιτείται αλλαγή ρότας και η διαμόρφωση ενός δικού μας, ελληνικού προτύπου ευημερίας, βασισμένο σε μεσογειακές αξίες, όπως η απλότητα, η επάρκεια και η συντροφικότητα.

Ποιες αλλαγές απαιτούνται για να μπούμε στον δρόμο της αποανάπτυξης;
Ο δρόμος της αποανάπτυξης είναι η ταυτόχρονη και συνδυασμένη πολιτική, πολιτισμική και προσωπική/αξιακή αλλαγή. Πολιτικά απαιτείται αλλαγή βασικών θεσμών του καπιταλιστικού συστήματος, όπως το χρηματοπιστωτικό σύμπλεγμα, το οποίο επιτάσσει τη διαρκή αύξηση του ΑΕΠ, ή αλλιώς απειλεί με κοινωνική κατάρρευση. Πολιτισμικά απαιτείται η επανανάδειξη παραδοσιακών αλλά επίκαιρων αξιών, όπως η απλότητα, η αυτάρκεια και η αλληλεγγύη, αξίες τις οποίες έχει “καταπιεί” το καπιταλιστικό σύστημα και τις έχει αντικαταστήσει με την ανταγωνιστικότητα και την υπόσχεση του υλικού πλούτου. Προσωπικά, απαιτούνται από τον καθένα από εμάς μικρές και εφικτές αλλαγές της καθημερινότητας: επένδυση στις σχέσεις και όχι στην κατανάλωση, συμμετοχή στις συλλογικότητες που αναδύονται έξω από την οικονομία της αγοράς και, τέλος, συμμετοχή στα κοινά και πολιτική κινητοποίηση και διεκδίκηση του δικαιώματος για κοινωνική αλλαγή.

Υπάρχουν σήμερα κοινωνίες που λειτουργούν με μη καπιταλιστικά μοντέλα και εφαρμόζουν τις αρχές της αποανάπτυξης;
Ναι, σε πολλές χώρες της Ευρώπης. Για παράδειγμα στην Καταλονία υπάρχουν κοινωνίες στις οποίες λειτουργούν δομές όπως αγρο-οικολογικοί συνεταιρισμοί παραγωγών και καταναλωτών, συλλογική στέγαση, συστήματα άμεσης ανταλλαγής και εμπορίου αγαθών και υπηρεσιών, εναλλακτικά νομίσματα. Αλλά δεν συμβαίνει κάτι ιδιαίτερο στην Καταλονία: στην Ιταλία, στη Γαλλία, στην Αγγλία, στην Αργεντινή και την Κολομβία, παντού υπάρχουν παρόμοιες πρωτοβουλίες, οι οποίες αναπτύσσονται στο πλαίσιο της κρίσης και απαντούν στην αποτυχία της οικονομίας της αγοράς να καλύψει βασικές ανθρώπινες ανάγκες, όχι μόνο υλικές αλλά και κοινωνικές, όπως η ανάγκη για συντροφικότητα και αλληλοϋποστήριξη.

Και στην Ελλάδα έχουμε παρόμοιες πρωτοβουλίες, όπως το Δίκτυο “Σπόρος”, η οικοκοινότητα στο Πήλιο κλπ. Δεν είναι κάτι καινούργιο όλο αυτό. Η άμεση συναλλαγή και η ανταλλαγή υπηρεσιών έξω από τη χρηματιστική οικονομία της αγοράς είναι μέρος της παράδοσής μας και της κουλτούρας μας ως Ελλήνων. Δεν πρέπει να μπλέκουμε την παραδοσιακή οικονομία της αλληλεγγύης, που συνεχίζει έστω και εξασθενισμένη να λειτουργεί στην ελληνική περιφέρεια, με τη “μαύρη” οικονομία.

Ας υποθέσουμε ότι η Ελλάδα αποφασίζει να στραφεί στην αποανάπτυξη, προκειμένου να δώσει λύση στα προβλήματά της. Τι θα γίνει με το χρέος και τα ελλείμματα;
Μα δεν μπορούμε να ζητούμε διαρκώς από την οικονομία να αυξάνεται για να ξεπληρώνουμε τόκους του παρελθόντος βάσει δανείων που προϋπέθεταν ότι η οικονομία θα αυξάνεται! Η οικονομία δεν είναι δυνατόν να αυξάνεται επ’ αόριστον σε έναν πλανήτη με φυσικά όρια. Μπορούμε να παίρνουμε ό,τι δάνεια θέλουμε από το μέλλον και να βάζουμε ό,τι επιτόκια θέλουμε, αυτό δεν σημαίνει ότι ο πλανήτης θα υπακούσει στις φαντασίες μας.
Επί του συγκεκριμένου τώρα: απαιτείται συντονισμένη δράση μεταξύ των χωρών που βρίσκονται σε δύσκολη θέση για στάση πληρωμής και εντέλει εξάλειψη του χρέους. Οι ιδιώτες αγοραστές των ομολόγων έπαιξαν και έχασαν. Πίστευαν ότι η οικονομία θα αναπτύσσεται για πάντα. Υπάρχει το παράδειγμα της Αργεντινής, όπου η στάση της πληρωμής έσωσε την οικονομία της χώρας. Σίγουρα πάντως η Ελλάδα δεν μπορεί να προχωρήσει μόνη της εντός της ΕΕ, απαιτείται συνεργασία με άλλες χώρες.

Θα μπορούσατε να περιγράψετε τη δομή και λειτουργία μιας κοινωνίας που λειτουργεί με βάση τις αρχές της αποανάπτυξης;
Καταρχάς μια κοινωνία αποανάπτυξης επαναπροσδιορίζει το θέμα της απασχόλησης. Ενώ η παραγωγικότητα στη Δύση διαρκώς βελτιώνεται τα τελευταία χρόνια λόγω της τεχνολογικής προόδου, το παράδοξο είναι ότι μας ζητούν να εργαζόμαστε όλο και περισσότερο, π.χ. με αύξηση του ορίου συνταξιοδότησης. Τα κέρδη από την παραγωγικότητα κατευθύνονται στο κεφάλαιο και επανεπενδύονται σε περαιτέρω ανάπτυξη. Εμείς προτείνουμε τα κέρδη της παραγωγικότητας να πάνε στην απελευθέρωση του χρόνου μας. Όπως κάποτε πήγαμε από τις δώδεκα ώρες εργασίας στις οκτώ, και από τις έξι ημέρες στις πέντε, έτσι και τώρα μπορούμε να πάμε από το 48ωρο στις 21 ώρες απασχόλησης εβδομαδιαίως. Η τεχνολογική πρόοδος μας δίνει την πολυτέλεια να δουλέψουμε λιγότερο και να ασχοληθούμε με “αντιπαραγωγικές”, για το κεφάλαιο, δραστηριότητες: την οικογένειά μας, τους φίλους μας, την αυλή μας. Το New Economics Foundation στη Βρετανία, ένα αρκετά σημαντικό think tank με απήχηση στην αγγλική πολιτική και κοινή γνώμη, έχει ξεκινήσει μια καμπάνια για 21 ώρες μισθωτής εργασίας την εβδομάδα.

Σε αυτή τη λογική, μαζί με την πρόταση για μείωση του χρόνου εργασίας υπάρχει και η πρόταση του βασικού εισοδήματος καθώς και μελέτες για το πώς θα μπορούσε να χρηματοδοτηθεί. Πρόκειται για ένα βασικό ελάχιστο εισόδημα, το οποίο θα πληρώνει το κράτος ανεξαιρέτως για όλους τους πολίτες και θα τους εξασφαλίζει τουλάχιστον τα προς το ζην.

Επίσης, σημαντικό τμήμα των συναλλαγών σε μια κοινωνία αποανάπτυξης πραγματοποιείται χωρίς χρήματα ή με εναλλακτικά -περιφερειακά ή τοπικά- νομίσματα που λειτουργούν συμπληρωματικά του επίσημου νομίσματος, συμβάλλοντας στη διατήρηση του πλούτου σε τοπικό επίπεδο.

Τα εναλλακτικά νομίσματα μπορούν να αποτελέσουν δικλείδα ασφαλείας σε περίπτωση κατάρρευσης της κεντρικής οικονομίας.

Στο μεταξύ, η έννοια των αχρήματων συναλλαγών και της άμεσης αλληλέγγυας οικονομίας ήταν κάτι οικείο για την ελληνική πραγματικότητα μέχρι πριν μερικά χρόνια. Απομακρυνόμενοι από αυτό και εξαρτώμενοι από την οικονομία χρήματος είμαστε πλέον πιο ευάλωτοι. Ωστόσο, υπάρχει η συλλογική μνήμη και μπορούμε να της δώσουμε νέα μορφή.

Επίσης, η αυτοοργάνωση παραγωγών-καταναλωτών, η συστέγαση οικογενειών, αλλά και η λειτουργία των ethical banks, που χρηματοδοτούν με χαμηλά επιτόκια μόνο κοινωνικά ή οικολογικά project, είναι ορισμένα παραδείγματα δομών που λειτουργούν σε διάφορες χώρες της Ευρώπης, στο πλαίσιο της αποανάπτυξης.

Τέλος, μια κοινωνία αποανάπτυξης θέτει στο τραπεζικό της σύστημα αυστηρά όρια αναφορικά με τις χορηγήσεις, οι οποίες δεν μπορεί να υπερβαίνουν κατά πολύ τις αποταμιεύσεις.

Οι βασικές αρχές της αποανάπτυξης

1. Η διαρκής οικονομική ανάπτυξη είναι αδύνατη σε έναν πλανήτη με πεπερασμένα όρια.
2. Η ιδεολογία της ανάπτυξης αποτελεί θεμέλιο του δυτικού φαντασιακού και βάση του πολιτιστικού του αποικιοκρατισμού, που οδηγεί στην εξαφάνιση εναλλακτικών αξιακών μοντέλων.
3. Μπορούμε να δημιουργήσουμε μια εναλλακτική, οικοσοσιαλιστική κοινωνία, η οποία να ζει καλύτερα με λιγότερα υλικά και περισσότερα κοινωνικά αγαθά.

Αποανάπτυξη και στην Ελλάδα: Οι Έλληνες οργανώνονται

Αποανάπτυξη, τοπικοποίηση, εναλλακτικά μοντέλα εμπορίου, άυλα νομίσματα: έννοιες που αρχίζουν και γίνονται οικείες για την ελληνική πραγματικότητα, καθώς ολοένα και περισσότεροι Έλληνες ευαισθητοποιούνται γύρω από αυτά τα θέματα και αποφασίζουν, εν μέσω οικονομικής κρίσης, να περάσουν από τη θεωρία στην πράξη.
Ο Οβολός της Πάτρας, με πανελλαδική εμβέλεια, και το ΤΕΝ (Τοπικό Εναλλακτικό Νόμισμα) που λειτουργεί εντός των ορίων του νομού Μαγνησίας αποτελούν δύο παραδείγματα άυλων νομισμάτων που επιχειρούν να εφαρμόσουν έναν εναλλακτικό τρόπο ανταλλαγής υπηρεσιών και προϊόντων.

Όπως αναφέρει στη “Μ” ο Σπύρος Γουδέβενος, μέλος του σωματείου “Οβολός Κοινωνικό Νόμισμα”, η φιλοσοφία του εγχειρήματος του οβολού βασίζεται στην ιδέα ανταλλαγής προϊόντων και υπηρεσιών μεταξύ ατόμων χωρίς τη χρήση ευρώ και έρχεται να δώσει την ελληνική απάντηση στη χρηματοοικονομική κρίση!

Με το ανταλλάξιμο κοινωνικό νόμισμα κάθε πολίτης και κάθε επιχείρηση θα μπορεί να παρέχει υπηρεσίες, να εμπορεύεται, να πουλά και να αγοράζει προϊόντα και υπηρεσίες χωρίς την ανάγκη χρήσης του ευρώ.

Σκοπός του οβολού είναι να δημιουργήσει ένα υγιές και αυτοδύναμο σύνολο που θα μπορεί να πραγματοποιεί οικονομικές συναλλαγές μεταξύ των μελών του, χωρίς να επηρεάζεται από τις επιβαρύνσεις του ευρώ.

Σύμφωνα με τον κ. Γουδέβενο, ένας οβολός αντιστοιχεί με ένα ευρώ, προκειμένου να διατηρηθεί μία ισορροπία μεταξύ των συναλλασσομένων και να προσδιορίζουν τα μέλη τις τιμές των υπηρεσιών ή προϊόντων που παρέχουν, σύμφωνα με την ισχύουσα αγοραστική τους δύναμη.

Επίσης η χρήση του “νομίσματος” είναι αναγκαία για την ελεύθερη συναλλαγή, χωρίς να υποχρεώνει δύο χρήστες να ανταλλάσσουν αποκλειστικά προϊόντα ή υπηρεσίες μεταξύ τους. Χρεώνονται και πιστώνονται οβολούς, με τους οποίους μπορούν να συναλλάσσονται με τρίτους χωρίς περιορισμούς.

Στον περίπου έναν χρόνο που λειτουργεί ο οβολός έχουν πραγματοποιηθεί 86 συναλλαγές, ενώ συμμετείχαν 156 χρήστες. Οι συναλλασσόμενοι είναι είτε ιδιώτες είτε επαγγελματίες και επιχειρήσεις. Μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας του οβολού προσφέρθηκαν και “αγοράστηκαν” επιτραπέζιοι και φορητοί υπολογιστές, μεταχειρισμένα κινητά τηλέφωνα, τραπεζαρία σαλονιού, καρέκλες κουζίνας, οικοσυσκευές, ιδιαίτερα μαθήματα αγγλικών, μαθήματα πληροφορικής, παροχή ιατρικών υπηρεσιών, φυσιοθεραπείες, νομικές υπηρεσίες, λογιστικές υπηρεσίες κλπ.

Ο οβολός αφορά σε όλους τους Έλληνες, αφού η πλατφόρμα συναλλαγών λειτουργεί στο διαδίκτυο (www.ovolos.gr), χωρίς άλλους περιορισμούς.

Οικοκοινότητες στο Πήλιο
Βασική αρχή για την αποανάπτυξη και πρώτο βήμα είναι η τοπικοποίηση, λέει ο πρώην εκπαιδευτικός και νυν οικογεωργός Γιώργος Κολέμπας, συγγραφέας του βιβλίου “Τοπικοποίηση”.

Όπως αναφέρει, τοπικοποίηση είναι η στρατηγική με την οποία θα απαντήσουμε στην “υπαρκτή” παγκοσμιοποίηση και θα επιδιώξουμε τη στροφή σε μια αποκεντρωμένη, επανατοπικοποιημένη, αυτοδιαχειριζόμενη, οικολογική κοινωνία της ισοκατανομής, που θα έχει ως κύτταρο την αυτοδύναμη κοινότητα και τον δήμο και θα στηρίζεται στην ομοσπονδιοποίηση δήμων-περιφερειών-εθνών.

Σύμφωνα με τον ίδιο, περίπου 50 οικογένειες ζουν σε οικοκοινότητες σε διάφορα χωριά του Πηλίου, προωθώντας την οικογεωργία, καταναλώνοντας τοπικά προϊόντα και βιώνοντας μια άμεση δημοκρατία. Οι οικογένειες αυτές αλληλοϋποστηρίζονται, λειτουργώντας βάσει ενός νέου μοντέλου οικογένειας που μοιάζει με τη διευρυμένη οικογένεια, όπου τον ρόλο των συγγενών τον παίζουν οι φίλοι. Οι κοινότητες αυτές αυτοοργανώνονται σε δίκτυα οικοπαραγωγών-οικοκαταναλωτών, με στόχο να διατίθενται απευθείας τα προϊόντα που παράγονται στον τελικό καταναλωτή.

Όπως λέει ο κ. Κολέμπας, ο οποίος είναι μέλος μιας τέτοιας οικοκοινότητας που βρίσκεται στον Άγιο Βλάσιο Πηλίου, εδώ και ένα μήνα στον νομό Μαγνησίας ξεκίνησε τη λειτουργία του το ΤΕΝ (Τοπικό Εναλλακτικό Νόμισμα), που λειτουργεί όπως περίπου ο οβολός. Έχει 300 μέλη μέχρι σήμερα και δίνει πραγματική διέξοδο σε όσους δεν διαθέτουν υψηλά εισοδήματα.

Τι είναι ο Σπόρος
Ο προμηθευτικός συνεταιρισμός μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα “Σπόρος” πιστεύει σε ένα διαφορετικό, εναλλακτικό μοντέλο εμπορίου, που στη θέση του κέρδους βάζει ένα πλήθος στόχων: την αυτονομία και την αξιοπρεπή διαβίωση του παραγωγού, τη βιωσιμότητα της δομής διακίνησης, τη διατήρηση του φυσικού περιβάλλοντος, την ποιότητα και την προσιτή τιμή για τον χρήστη. Τα μέλη του δημιούργησαν ένα δίκτυο εναλλακτικού εμπορίου βασισμένου σε διαφορετικές, όσο γίνεται ανταγωνιστικές και ανεξάρτητες από τις υπάρχουσες δομές.

Καφές από τις ζαπατίστικες κοοπερατίβες της Τσιάπας του Μεξικού, κακάο από την κοοπερατίβα El Ceibo της Βολιβίας, μάτε από το Κίνημα των Χωρίς Γη (MST) της Βραζιλίας και μαύρο τσάι από το κίνημα των Adivasi της Ινδίας είναι μερικά μόνο από τα προϊόντα που προμηθεύει μέσω του κέντρου διακίνησης που διαθέτει.

Τέλος, στις… αποαναπτυξιακές πρωτοβουλίες εντάσσεται και η κίνηση τρικαλινών πολιτών για την αποανάπτυξη και την άμεση δημοκρατία “Από Κοινού”.

Αναδημοσίευση από την εφημερίδα Μακεδονία (19/06)
διαβάστε ολόκληρο το κείμενο εδώ...