Είμαι σίγουρη πλέον ότι η μαιευτική δεν ήταν κόλπο. Το εμπέδωσα μετά τόσους αντίλογους στην καθημερινότητά μου (διατριβή ολόκληρη). Διαπίστωσα λοιπόν ότι ακόμη κι αν τα ίδια λέμε, μόνο επειδή τα λέμε αλλιώς φτάνει για να πούμε ότι διαφωνούμε. Το πώς ερμηνεύουμε το καθετί έχει να κάνει με το πού είναι εστιασμένο το οπτικό μας. Το οπτικό είναι ένας κύκλος, όσες οι μοίρες τόσες και οι πιθανές ερμηνείες για το ίδιο θέμα. Ανθρώπινο είναι να εστιάζεται το οπτικό (αν βρεις την απάντησή σου, μένεις εκεί σαν να είναι η μόνη).
Ο Σωκράτης ήθελε να ανοίξει όσο γίνεται το οπτικό του. Για να το επιτύχει έπρεπε να δει το όποιο θέμα απ' όσες περισσότερες μεριές. Τις άλλες μεριές τού τις έδιναν οι απόψεις των άλλων.
Ο αντίλογος έχει κι άλλη σπουδαιότητα, λεξικοποιεί την γνώση. Αν λεξικοποιηθεί γίνεται απτή. Ό,τι νιώθεις για σωστό, αν εκφραστεί γίνεται άποψη.
Τέλος, η γνώση είναι απύθμενη. Ο Ηράκλειτος λέει: «Τα πέρατα της ψυχής δε θα βρεις προχωρώντας, όσο μακριά κι αν σε φέρει ο δρόμος σου˙ τόσο βαθύ λόγο περιέχει». Ο Σωκράτης θέλησε ζώντας να φτάσει όσο μακρύτερα/βαθύτερα/πλατύτερα γίνεται. Και το κατάφερε συνομιλώντας και (κυρίως) με τον αντίλογο.
Ο Σωκράτης μέχρι το τέλος του επικοινωνούσε για να μάθει, γι' αυτό έφτασε όσο μακρύτερα δεν έχει φτάσει άνθρωπος.
Στεφανία Λυγερού
