Παρασκευή 25 Νοεμβρίου 2011

Τι να κάνουμε, μετά την κατάρρευση οικονομίας και «μνημονίων», του Γ. Κολέμπα

"Η Ελλάδα έγινε ο αδύνατος κρίκος στον παγκόσμιο καπιταλισμό, λόγω της μανίας της πολιτικής και οικονομικής ελίτ, για ανάπτυξη που δεν στηριζόταν στον πρωτογενή- δευτερογενή τομέα(γεωργία, μεταποίηση, καινοτομία κ.λπ.), αλλά στον τριτογενή (κατανάλωση, εμπόριο, τουριστικές υπηρεσίες κ.λπ.) και στις κάθε είδους οικοδόμηση και κατασκευές"
Πηγή: http://www.tvxs.gr

Ο «εκσυγχρονισμός» που υποτίθεται έγινε -χωρίς να υπολογίζεται το οικονομικό και το περιβαλλοντικό κόστος του-στηρίχθηκε σε δάνεια κύρια από το εξωτερικό. Σε αυτό βοήθησε και η είσοδος στην Ευρωζώνη, γιατί αύξησε τη δανειοληπτική πίστη λόγω του κοινού νομίσματος. Όλοι άρχισαν να δανείζονται εύκολα. Η κυβέρνηση και οι τράπεζες από τις «χρηματοπιστωτικές αγορές», οι επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά από τις τράπεζες.

Το Ευρώ και τα δάνεια βοήθησαν ιδιαίτερα στο να ικανοποιείται η μανία της ελληνικής ελίτ για έργα φαραωνικά( π.χ. των ολυμπιακών του 2004), για γέ­φυρες λιμάνια, δρόμους, αεροδρόμια και στάδια, αλλά και για τη δημιουργία ενός υπερμεγέθους πελατειακού κράτους στην υπηρεσία της. Σε oλόκληρη τη μεταπoλεμική περίoδo μόvo τo 15% τωv συvoλικώv επεvδύσεωv παγίoυ κεφαλαίoυ στρεφόταv στη μεταπoίηση, εvω τo 42% τωv ιδιωτικώv επεvδύσεωv στρεφόταv στις κατoικίες και τα 2/3 τωv δημoσίωv στηv υπoδoμή.

Και αυτή η κατεύθυνση -που υλοποιούταν από ένα πολιτικό προσωπικό κάθε άλλο παρά αξιόλογο-κατέρρευσε στα πλαίσια της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης και της άρσης της «εμπιστοσύνης των πιστωτών», που την μετέτρεψε σε κρίση των δημοσιονομικών χρεών.

Έτσι η σημερινή, αλλά και οι επόμενες κυβερνήσεις θα είναι υποχρεωμένες από τους πιστωτές να εφαρμόσουν πολιτικές «μνημονίων», για να επιστραφούν τα χρέη στους διεθνείς και ντόπιους πιστωτές. Αυτό όμως θα έχει σαν αποτέλεσμα τη «φτωχοποίηση» όχι μόνο της ελληνικής κοινωνίας, αλλά και του περιβάλλοντος, που θα γίνει αβίωτο για τη ζωή των ανθρώπων και της βιόσφαιρας.

Θα μπορούσαμε λοιπόν σαν λαός να μη δεχθούμε αυτή την προοπτική και να μη «πτωχεύσουμε», αν διαμορφώναμε και βάζαμε σε εφαρμογή ένα πρόγραμμα «από τα κάτω». Περιληπτικά ένα τέτοιο πρόγραμμα θα μπορούσε να περιλάβει καταρχήν τα παρακάτω σημεία:

Να αρνηθούμε τη θέση που έχει σήμερα η χώρα στα πλαίσια του παγκοσμιοποιημένου καπιταλιστικού μοντέλου ανάπτυξης και της ευρωζώνης.

Να αρνηθούμε να συμμορφωθούμε με τα μέτρα που θα προωθήσουν οι επόμενες κυβερνήσεις, ώστε να εξαναγκασθούν να κάνουν στάση πληρωμών τόκων και χρεολυσίων και να στραφούν στη στήριξη των συλλογικών αγαθών και μισθών ικανών να ικανοποιούν τις βιοτικές ανάγκες του πληθυσμού.

Να αρνηθούμε την προτεινόμενη από την ευρωπαϊκή ελίτ «διάσωση» της Ελλάδας, που στην ουσία είναι διάσωση του χρεοκοπημένου τραπεζικού της συστήματος. Για αυτό θα χρειασθεί καταρχήν να γίνει κρατικοποίηση των τραπεζών που χρεοκοπούν και εκκαθάριση των ισολογισμών τους διαγράφοντας τα «τοξικά προϊόντα». Οι καταθέτες να εξασφαλίζονται στο ακέραιο και όλες οι υπόλοιπες υποχρεώσεις να διαγράφονται ή να ικανοποιούνται με ότι περισσεύει. Να μη γίνει καμιά κατάσχεση πρώτης κατοικίας.

Ανασυγκρότηση της κεντρικής και τοπικής διοίκησης, με εθελούσια μετακίνηση προσωπικού από γραφειοκρατικές δομές σε υποδομές κοινωνικής-περιβαλλοντικής προστασίας, που σήμερα είναι σχεδόν ανύπαρκτες.

Να απαιτήσουμε έκτακτα μέτρα εσόδων από τα υψηλά εισοδήματα για να στηριχθούν τα κλυδωνιζόμενα ασφαλιστικά ταμεία. Να προωθήσουμε και να αναβαθμίσουμε τα συλλογικά-κοινωνικά αγαθά(σιδηρόδρομος, ενέργεια, νερό, περιβάλλον, έρευνα-καινοτομία), ώστε να λειτουργήσουν σαν παράλληλος «κοινωνικός μισθός», με στόχο να ξαναγίνει η ποιότητα ζωής δικαίωμα για όλους. Φορολογική μεταρρύθμιση με χαρακτήρα δικαιοσύνης και αναδιανομής, που θα χρησιμοποιεί τους φόρους και ως εργαλεία για ενθάρρυνση ή αποθάρρυνση δραστηριοτήτων ανάλογα με τις επιπτώσεις των τελευταίων στο περιβάλλον και την κοινωνία.

Μέτρα διαφάνειας και πάταξης της μικρής και μεγάλης διαφθοράς-φοροδιαφυγής, τα οποία θα πρέπει να συνδυαστούν με αποκατάσταση της αίσθησης δικαιοσύνης.

Θα χρειαζόταν στη συνέχεια να επαναπροσδιορίσουμε γενικότερα τις βασικές μας ανάγκες και τον τρόπο ικανοποίησή τους-όσο γίνεται λιγότερο μέσω των αγορών και της ατομικής κατανάλωσης- με στήριξη στα συλλογικά αγαθά και με μικρότερο κοινωνικό και οικολογικό αποτύπωμα, επιδιώκοντας την «ευημερία στην ατομική λιτότητα, αλλά μέσα από τη συλλογική αφθονία» και στηριζόμενοι περισσότερο στην αυτοανάπτυξη-αυτοπραγμάτωσή μας σαν ανθρώπινα όντα.

Σε μια τέτοια κατεύθυνση τα βήματα θα μπορούσαν να ήταν σαν τα παρακάτω:

Το πρώτο βήμα θα ήταν η εκπαίδευση ενός ευρέος δικτύου συνεργείων τεχνιτών, που θα ανασκεύαζε όλα τα κτίρια κάθε περιφέρειας της χώρας καθιστώντας τα ενεργειακά αποτελεσματικά και, όπου αυτό είναι δυνατό, τουλάχιστο εν μέρει ενεργειακά αυτάρκη. Αυτή η πολιτική πέρα από την εξοικονόμιση ενέργειας που θα πετύχαινε, θα δημιουργούσε πελώριο αριθμό νέων θέσεων εργασίας για μηχανικούς, υδραυλικούς, μονωτές, ηλεκτρολόγους, οικοδόμους κ.ο.κ. Οι ευκαιρίες για απασχόληση και δημιουργία θα επεκτείνονταν σε όλες τις κοινότητες της χώρας.

Το ίδιο θα συνέβαινε με την εφαρμογή μιας στρατηγικής μείωσης και εκμηδενισμού των απορριμμάτων, που θα δημιουργούσε δεκάδες χιλιάδες θέσεις εργασίας, από συλλέκτες-διαλογείς απορριμμάτων έως επιστήμονες που θα πρωτοπορούσαν στην εφεύρεση κι εφαρμογή νέων υλικών και μεθόδων.

Η εκπαίδευση χιλιάδων νέων ανθρώπων, στα σχολεία και τις σχολές, στην κηπουρική και την οικο-γεωργία, με σκοπό να παραγάγουν σε τοπικό επίπεδο όλο και περισσότερα τρόφιμα, για τον εαυτό τους και για διάθεση στην τοπική αγορά, θα δημιουργούσε επίσης νέες θέσεις εργασίας. Το καλύτερο θα ήταν βέβαια αν μετατρέπαμε τη χώρα σε ζώνη οικο-βιο-γεωργίας και ζώνη ελεύθερη από μεταλλαγμένα με ποιοτικά προϊόντα που θα έχουν και συγκριτικό πλεονέκτημα. Να αναβλαστούσαμε τα καμένα δάση, να αποκαταστήσαμε τις λίμνες ,τα ποτάμια, τους βιοτόπους και τις παραλίες. Με «επιστροφή προς τα μπρος» θα καταφέρναμε να αποκαταστήσουμε το περιβάλλον μας, ώστε να αξίζει να ζούμε σε αυτό, δίνοντας ποιότητα στη ζωή μας.

Να αποκαταστούσαμε στη διατροφή μας το μεσογειακό διατροφικό μοντέλο με μείωση της κατανάλωσης κρέατος.

Να δημιουργούσαμε νέα( ή να μετατρέπαμε τα παλιά) τοπικά βιομηχανικά οικοσυστήματα(απόβλητα μονάδων, επεξεργάσιμη ύλη για άλλες). Να επανασυστήναμε τη κλωστοϋφαντουργία-βιομηχανίας ζάχαρης κ.λπ.

Να πηγαίναμε σε εσωτερική μετανάστευση με συλλογικές μετεγκαταστάσεις ανέργων νέων των πόλεων στην περιφέρεια, σε χώρους αυτοπαραγωγής και αυτοδιαχείρισης, απαιτώντας τη στήριξή της από κεντρικούς ή τοπικούς πόρους(π.χ. για νέους ακτήμονες αγρότες διάθεση δημόσιας ή δημοτικής γης). Να προχωρήσουμε σε αστικές και περιαστικές καλλιέργειες για παραγωγή μέρους τουλάχιστον της τροφής του εναπομείναντος πληθυσμού των πόλεων.

Να επιδιώκαμε ενεργειακή αυτοδυναμία μέσω ενεργειακού εφοδιασμού από δημοτικές-διαδημοτικές επιχειρήσεις, που παράγουν ηλεκ. ενέργεια από ΑΠΕ, αγοράζουν από τον διαχειριστή του Δικτύου ΥΤ το ποσοστό της που ακόμα δεν παράγουν οι ίδιες, κατέχουν τα τοπικά δίκτυα ΜΤ-ΧΤ και διαχειρίζονται τη διανομή της ηλεκτρικής ενέργειας στους τελικούς καταναλωτές της περιοχή τους. Και όλα αυτά να συνδέονται με καμπάνιες και τεχνολογίες εξοικονόμησης ενέργειας. Να επιδιώκαμε επίσης-όσοι έχουν την οικονομική δυνατότητα, αφού αποσύρουν τις πιθανές οικονομίες από τις τράπεζες-να εγκαθιστούν φ/β συστήματα στις στέγες και ταράτσες των σπιτιών, στις στέγες των αγροτικών υπόστεγων και αποθηκών, σε μη παραγωγική γη. Να εγκαθιστούν μικρές ανεμογεννήτριες σε ευνοϊκά σημεία μη παραγωγικής γης. Να δημιουργούν μη κερδοσκοπικές εταιρείες και συνεταιρισμούς, εταιρείες λαϊκής βάσης( π.χ. ετερόρρυθμες) κ.λπ. για την παραγωγή ενέργειας από μικρές εγκαταστάσεις ΑΠΕ και διάθεσή της στα τοπικά δημοτικά δίκτυα.

Να συρρικνώναμε το συγκεντρωτικό κράτος μεταφέροντας δικαιοδοσίες και πόρους προς μια όσο γίνεται πιο αποκεντρωμένη Τοπική Αυτοδιοίκηση και κοινωνία.

Παράλληλα η αισθητή βελτίωση των δημοσίων μεταφορών, ιδίως του σιδηρόδρομου, θα μείωνε τις εκπομπές θερμοκηπικών αερίων, θα συνέβαλε στην κοινωνικότητα των ανθρώπων-πράγμα που διέλυσε μεταξύ των άλλων και η αυτοκίνηση- και θα μείωνε το κόστος των μεταφορών που επιβαρύνει σήμερα όλα τα μεταφερόμενα προϊόντα.

Χρειάζεται ένα κίνημα των «από τα κάτω», που θα οδηγήσει στη μετάβαση από την «ατομική απληστία» στη «συλλογική ωφέλεια», με πυλώνες την κοινωνική δικαιοσύνη και την κοινωνική και οικολογική βιωσιμότητα.

Χρειάζεται επειγόντως να γίνει ταυτόχρονα μια «πνευματική ανασύνταξη» και να τη συζητήσουμε όσο γίνεται πιο πλατιά. Για το πώς θα τιθασεύσουμε αρχικά, θα αντικαταστήσουμε στη συνέχεια, το σημερινό κυρίαρχο μοντέλο του «άπληστου καπιταλισμού».

Χρειαζόμαστε πια ένα νέο είδος πολιτικής. Μια πολιτική που θα μετατρέπει τους ίδιους τους πολίτες από αντικείμενα διαχείρισης, σε υποκείμενα διαμόρφωσής της.

Η διαμόρφωση αυτού του προγράμματος «από τα κάτω» θα σήμαινε: αμεσοδημοκρατικές κινηματικές διαδικασίες του τύπου συνελεύσεων γειτονιών- «πλατειών» των πόλεων, των χώρων εργασίας, των αγροτικών κοινοτήτων, των κοινοτήτων ενδιαφερόντων κ.λπ., που συνδεόμενες σε δίκτυο και λειτουργώντας σε ομοσπονδιακή βάση με εντολοδόχους, θα κατέληγαν στην καταρχήν διατύπωσή του.

Στη συνέχεια η υλοποίησή του θα προωθούνταν καλύτερα με τη δημιουργία τοπικών ριζοσπαστικών κινήσεων πολιτών που θα παρέμβαιναν στις τοπικές κοινωνίες και στην Τοπική Αυτοδιοίκηση(Τ.Α) και θα πίεζαν από τη μια να προωθήσει τα αιτήματα προς το κεντρικό κράτος, από την άλλη θα απαιτούσαν από τα όργανά της να καλούν συνελεύσεις δημοτικών διαμερισμάτων, δήμων και των περιφερειών, για τη θεσμοθέτηση ενός -τοπικού στην αρχή- συμμετοχικού προϋπολογισμού με βάση τη δικαιοσύνη, τους τοπικούς πόρους και το μικρότερο οικολογικό αποτύπωμα. (Ο όρος συμμετοχικός με την έννοια ότι στη διαμόρφωσή του θα έχουν συμμετάσχει οι πολίτες-δημότες με τη διαδικασία των συνελεύσεων, όπου θα πρέπει να επιδιώκεται η όσο γίνεται μεγαλύτερη συμμετοχή).

Αυτή η διαδικασία θα οδηγούσε όχι μόνο μακροπρόθεσμα, αλλά και μεσοπρόθεσμα να αλλάξει ο συσχετισμός δυνάμεων στους θεσμούς της Τ.Α. Τώρα και το τοπικό πολιτικό προσωπικό λειτουργεί κατ εικόνα και ομοίωση του κεντρικού, αλλά η κατάρρευση του κεντρικού θα βοηθήσει πολύ γρήγορα να αντικατασταθεί η εξουσία του από τους εντολοδόχους των συνελεύσεων των πολιτών. Όταν γίνει αυτό σε αρκετούς δήμους, τότε θα είναι δυνατόν να τεθεί επί τάπητος το ζήτημα ενός νέου κοινωνικού συμβολαίου και η έκφρασή του σε ένα νέο σύνταγμα που δε θα στηρίζεται στην κοινοβουλευτική δημοκρατία και το σημερινό κομματικό σύστημα, αλλά σε όσο γίνεται πιο αμεσοδημοκρατικούς θεσμούς, με τη μορφή ίσως της συνομοσπονδίας των περιφερειών.

* O Γιώργος Κολέμπας, πρώην εκπαιδευτικός και οικο-γεωργός στο Πήλιο, συγγραφέας του βιβλίου Τοπικοποίηση (http://topikopoiisi.blogspot.com/,gkolempas@yahoo.gr)
διαβάστε ολόκληρο το κείμενο εδώ...

Πέμπτη 24 Νοεμβρίου 2011

Δίικτυο Αλληλεγγύης και Αχρήματης Ανταλλακτικής Οικονομίας Φθιώτιδας

Σας ενημερώνουμε ότι την Δευτέρα 28-11 από τις 17.00 έως τις 22.00 στο "ΕΝ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ" (ΠΡΩΗΝ "ΟΥΖΟΥ ΜΕΛΑΘΡΟΝ"), οδός Αριστοτέλους 3, Πλατεία Λαού, Λαμία θα πραγματοποιηθεί το πρώτο παζάρι του δικτύου Αλληλεγγύης και Αχρήματης Ανταλλακτικής Οικονομίας Φθιώτιδας.
Όσοι ενδιαφέρονται να γνωρίσουν και να γίνουν μέλη στο δίκτυο ανταλλακτικής και αχρήματης οικονομίας μπορούν να προσέλθουν για ναπαρακολουθήσουν την διαδικασία από κοντά Απαραίτητη προϋπόθεση να φέρουν μαζί τους την ταυτότητα τους
Για υποβολή προτάσεων και επικοινωνία μπορείτε να στείλετε e-mail στο
info@tem-fthiotidas.gr
Σας περιμένουμε
διαβάστε ολόκληρο το κείμενο εδώ...

Κυριακή 13 Νοεμβρίου 2011

Μόνοι μας θα σωθούμε!

Από την Ελλάδα της μιζέριας,
στην άλλη Ελλάδα της ελπίδας

Πέρα από την ανάγκη σήμερα για αλλαγή του πολιτικού συστήματος και την έξοδο από τη φαυλοκρατία του δικομματισμού, το ίδιο σημαντικό θεωρείται -και είναι- η παραγωγική ανασυγκρότηση της οικονομίας, με στόχο την άμεση εξισορρόπηση του εμπορικού ισοζυγίου και την αυτάρκεια στα βασικά αγαθά με την κινητοποίηση και την ορθολογική αξιοποίηση των πόρων, κοινωνικών και φυσικών. Αυτό είναι το μεγάλο στοίχημα που ορθώνεται μπροστά μας ως «επείγον ζήτημα».
Όλοι αντιλαμβανόμαστε ότι δεν θα απαλλαγούμε εύκολα από τη «Λερναία Ύδρα» της πολύπλευρης κρίσης, της διεθνούς τοκογλυφίας και του δημόσιου χρέους, άρα και τη λεγόμενη ύφεση και την ανεργία, ανεξάρτητα αν θα πτωχεύσουμε ή δεν θα πτωχεύσουμε, ανεξάρτητα αν θα μείνουμε στο ευρώ ή θα πάμε στη δραχμή. Όμως, ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα της ελληνικής οικονομίας και κοινωνίας είναι η παραγωγή και το ίδιο το μοντέλο παραγωγής και κατανάλωσης.

Άκουγα πριν αρκετό καιρό σε τοπικό ραδιόφωνο έναν εκπρόσωπο Κίνησης που υποστηρίζει μεγάλη τουριστική επένδυση στην περιοχή της Φθιώτιδας να τονίζει με δραματικό τρόπο το πρόβλημα της ανεργίας στην περιοχή και τα αδιέξοδα των νέων. Και κατέληγε στο εύκολο συμπέρασμα ότι η μόνη λύση σήμερα - και μονόδρομος - είναι οι ξένες επενδύσεις. Να έρθουν δηλαδή οι ξένοι να «επενδύσουν» τα χρήματά τους κι εμείς να κερδίσουμε θέσεις εργασίας. Η πλήρης εξάρτηση, το ξεπούλημα και η υποταγή παρουσιάζεται ως μονόδρομος για την ελληνική οικονομία και κοινωνία. Το «πέσε πίτα να σε φάω» και το «να έρθουν οι ξένοι να μας βγάλουν από τα αδιέξοδα», που μας οδήγησε το αποτυχημένο πολιτικό σύστημα, είναι στο μυαλό των περισσοτέρων.

Όποιος φυσικά διακατέχεται από την ιδεολογία της «ψωροκώσταινας», της μικρής Ελλαδίτσας, που «δεν μπορεί να τα βγάλει πέρα μόνη της», αυτά τα βλέπει ως αυτονόητα. Στην ίδια κατεύθυνση κινούνται η θεοποίηση των «αγορών», οι χρηματιστηριακοί δείκτες, η καθημερινή πλύση εγκεφάλου από τα «παπαγαλάκια» των ΜΜΕ με τους φόβους που μας καλλιεργούν και που κοντεύουν να μας κάνουν όλους «έλληνες ασθενείς». Να μας κάνουν δηλαδή να πιστέψουμε ότι κάποιοι προσπαθούν να μας σώσουν, ντε και καλά, γιατί το έχουν βάλει «σκοπό της ζωής τους». Τόσο καλοί είναι! Το ερώτημα είναι: Εμείς «έχουμε σκοπό στη ζωή μας»; ή θα τους αφήσουμε να «μας πάρουν το σπίτι και να μας δώσουν την καρέκλα να κάτσουμε»; Γιατί αυτό μας κάνουν• και οι πολιτικοί μας, οι ηγέτες μας, ως τώρα, αλλά και σήμερα ακόμα, τους λένε «ευχαριστώ»! Και το κακό είναι ότι η αποδοχή της οικονομικά υπόδουλης Ελλάδας, της χώρας – προτεκτοράτο, δεν αφήνει πολλά περιθώρια για οράματα και έμπνευση.

Η ευθύνες των τοπικών κοινωνιών και της Αυτοδιοίκησης
Το σοβαρό κατά την άποψή μας θέμα, που αφορά όλους μας, αλλά κυρίως αυτούς που αποφασίζουν σε περιφερειακό και τοπικό επίπεδο, είναι: τί εναλλακτικές προοπτικές ευημερίας έχουν να προτείνουν οι τοπικές κοινωνίες. Πόσο καθημερινά και οργανωμένα «βασανίζονται» για το «δέον γενέσθαι» στην παραγωγή η Περιφέρεια, ο Δήμος, το Επιμελητήριο, ο Συνεταιρισμός, το Εργατικό Κέντρο, ο τοπικός Σύλλογος.

Έχει δημιουργηθεί, είναι γεγονός, μια νοοτροπία - ιστορικά θα λέγαμε - στις τοπικές κοινωνίες, της παθητικής αντιμετώπισης και της αποδοχής ενός προστατευτικού κεντρικού μοντέλου άσκησης πολιτικής, που στην ουσία θέλει να ασκεί πλήρη έλεγχο στους πολίτες. Πρέπει δηλαδή να μας πει κάποιος «από πάνω», απέξω, από αλλού, βασικά από κει που εκπορεύεται το χρήμα, τι θα κάνουμε. Τι θα παράγουμε και πώς…

Στον αντίποδα αυτής της νοοτροπίας είναι η κινητοποίηση των τοπικών κοινωνιών να αποφασίσουν, να πάρουν την τύχη τους στα χέρια τους. Να δουν αυτοί το μέλλον τους, - κι όχι να τους το δείχνουν άλλοι - και να προσπαθήσουν να ζήσουν με τους δικούς τους πόρους. Διαφορετικά η αδράνεια και η απραξία τους θα αφήνει το κρίσιμο αυτό κενό, το οποίο έρχονται να καταλάβουν οι πάσης φύσης «έμποροι των εθνών» με τις πραμάτειες τους. Την πόρτα στους «εμπόρους των εθνών» θα την κλείσεις μόνο με δημιουργικές τοπικές και περιφερειακές βιώσιμες προτάσεις• και κυρίως πράξη.

Η πραγματικότητα βέβαια δείχνει ότι κυρίως η Αυτοδιοίκηση, οι Δήμοι και η Περιφέρεια, είναι «απόντες» και δεν έχουν συνειδητοποιήσει τις ιστορικές τους ευθύνες. Δεν συζήτησαν και δεν συζητούν ένα σχέδιο για την οικονομία και την κοινωνία, ένα σχέδιο που να μπορεί να ενισχύσει την άμυνα της Περιφέρειας και του Δήμου απέναντι στην δεινή θέση που έχουμε περιέλθει όλοι, και κυρίως τα χαμηλότερα στρώματα, οι εργαζόμενοι, οι αγρότες, οι μικρομεσαίοι.

Οι «κεντρικές» προτάσεις, τα διάφορα προγράμματα, κυρίως ευρωπαϊκά, έρχονται από το παρελθόν. Είναι στη λογική της απορρόφησης χρημάτων, της υποαπασχόλησης για την πλασματική μείωση των ποσοστών ανεργίας, της προνοιακής ίσως αντιμετώπισης των πραγμάτων. Όμως χρειαζόμαστε προγράμματα κυρίως στη δημιουργία υποδομών, κινήτρων και προϋποθέσεων για αύξηση της τοπικής παραγωγής είτε στον αγροτικό τομέα, είτε στη βιοτεχνία και τη βιομηχανία, είτε στον τουρισμό και τις υπηρεσίες, για τη βελτίωση της κατάστασης της πραγματικής οικονομίας και δημιουργία θέσεων εργασίας. Χρειαζόμαστε τοπικά και περιφερειακά σχέδια δράσης βιωσιμότητας και ευημερίας με στόχο την αυτάρκεια και με τον συντονισμό της Αυτοδιοίκησης, εκτιμώντας ως κύριο πρόβλημα το γεγονός ότι «εισάγουμε» πολύ περισσότερα από αυτά που «εξάγουμε», καταναλώνουμε πολύ περισσότερα από αυτά που παράγουμε.

Πρώτιστο μέλημά μας, δείκτες και στόχοι παντού, ξεκινώντας από το πού βρισκόμαστε σήμερα: Πρώτον από την άποψη της παραγωγής, στον πρωτογενή τομέα (γεωργία, αλιεία, κτηνοτροφία, δασοπονία, μεταλλεία), στον δευτερογενή τομέα (χειροτεχνία, βιοτεχνία, βιομηχανία), στον τριτογενή τομέα (τουρισμό, εμπόριο, υγεία, εκπαίδευση, μεταφορές, επικοινωνίες, ελεύθερα επαγγέλματα) και στις ανανεώσιμες και της ήπιας μορφής πηγές ενέργειας. Και δεύτερον από την άποψη της κατανάλωσης, ως προς τα εισαγόμενα προϊόντα, τα ελληνικά προϊόντα, τα προϊόντα της Περιφέρειας και τα τοπικά προϊόντα της Περιφερειακής Ενότητας Φθιώτιδας.

Στόχος, η αύξηση της τοπικής παραγωγής σε κάθε τομέα, η μείωση των εισαγωγών και η κατανάλωση τοπικών προϊόντων. Η βελτίωση του τοπικού «εμπορικού ισοζυγίου», η μείωση της ανεργίας κάτω από τον εθνικό μέσο όρο, η βελτίωση της ενεργειακής κατάστασης.

«Θα σας πω κάτι από τη δική μου πείρα. Η οικογένειά μου ανήκε στην εργατική τάξη και υπήρχαν πολλοί άνεργοι. Αντικειμενικά τότε η κατάσταση ήταν πολύ χειρότερη απ’ ό,τι είναι τώρα. Υποκειμενικά, όμως, τότε ήταν πολύ καλύτερα τα πράγματα ως προς την προοπτική. Τώρα επικρατεί κυρίως μια τεράστια απελπισία σε σχέση με το μέλλον, ενώ τότε κυριαρχούσε η ελπίδα ότι “δεν έχουμε τίποτε, αλλά μπορούμε να κάνουμε πράγματα για ένα καλύτερο αύριο”. Μαζευόμασταν και κουβεντιάζαμε για το πώς θα βελτιώσουμε την κατάσταση για την οικογένειά μας. Αυτό ακριβώς πρέπει να κάνει κάθε μικρή κοινωνική ομάδα τώρα και στην Ελλάδα»
Νόαμ Τσόμσκι, ΒΗΜagazino, 16/10/2011

Λαμία, Νοε 2011
Στέφανος Σταμέλλος
Μέλος των Οικολόγων Πράσινων
διαβάστε ολόκληρο το κείμενο εδώ...

Ίδρυση Ενεργειακής Συνεταιριστικής Εταιρίας στο Νομό Καρδίτσας

Η σταδιακή εξάντληση των μη ανανεώσιμων ενεργειακών πόρων, η συνεχής και μακροχρόνια τάση αύξησης των τιμών του πετρελαίου (με παροδικές ακραίες διακυμάνσεις), η όξυνση του φαινομένου του θερμοκηπίου και της κλιματικής αλλαγής, η συνεχής αύξηση της ζήτησης ενεργειακών πόρων λόγω των υψηλών αναπτυξιακών ρυθμών της Κίνας και της Ινδίας, οδηγούν την ανθρωπότητα στην αναζήτηση νέων ενεργειακών πηγών.

Οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (ΑΠΕ), παρ’ όλες τις δυσκολίες στην παραγωγή, τη διαχείριση και τη χρήση τους, φαίνονται ότι αποτελούν μια διέξοδο και το κλειδί για την επίλυση των προβλημάτων που προαναφέρθηκαν.

Η γεωργία καλείται να παίξει σημαντικό ρόλο στην παραγωγή ενέργειας μέσω ανανεώσιμων πηγών, όπως η βιομάζα και τα βιοκαύσιμα σε διάφορες μορφές. Η πρόταση για τη δημιουργία Ενεργειακής Συνεταιριστικής Εταιρίας στο Νομό Καρδίτσας συμβάλει στον προβληματισμό και στο διάλογο που είναι απαραίτητος για μια δυναμική και βιώσιμη αναδιάρθρωση του πρωτογενούς τομέα, ο οποίος (ιδιαίτερα τώρα στο Νομό μας) βρίσκεται σε κρίση, αδυνατώντας να επιλέξει πειστική στρατηγική κατεύθυνση.

Η ίδρυση και η κερδοφόρα λειτουργία της Συνεταιριστικής Τράπεζας Καρδίτσας μπορούν να αποτελέσουν παράδειγμα για την οργάνωση του εγχειρήματος. Έτσι η Ενεργειακή Συνεταιριστική Εταιρία Καρδίτσας μπορεί να έχει τη νομική μορφή του αστικού συνεταιρισμού (Ν. 1667/86), εξασφαλίζοντας τη συμμετοχή όλων των κατοίκων του Νομού (ή καταγόμενων από αυτόν), που οραματίζονται ένα Νομό ενεργειακά αυτόνομο.

Σκοπός της Ενεργειακής Συνεταιριστικής Εταιρίας Καρδίτσας είναι να οργανώσει:
- την παραγωγή, τη διαχείριση, την επεξεργασία και τη διάθεση βιομάζας ή και βιοκαυσίμων
- την παραγωγή και τη διάθεση της ενέργειας που μπορεί να προκύψει από κάθε μορφής αξιοποίηση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας.

Για το σκοπό αυτό, η Ενεργειακή Συνεταιριστική Εταιρία Καρδίτσα, δύναται να αναπτύσσει (ενδεικτικά) τις παρακάτω δραστηριότητες:
- Να οργανώνει τη συλλογή της βιομάζας κάθε μορφής (καλλιεργούμενη, παραγόμενη ως προϊόν ή παραπροϊόν πρωτογενούς, δευτερογενούς ή τριτογενούς δραστηριότητας) και να προβαίνει στις κατάλληλες συνεργασίες για το σκοπό αυτό. Ειδικότερα:
o Να συνάπτει συμβόλαια συνεργασίας με αγρότες που προτίθενται να καλλιεργήσουν ενεργειακά φυτά με στόχο την παραγωγή βιομάζας.
o Να συνεργάζεται με γεωργικές εκμεταλλεύσεις που παράγουν ως παραπροϊόν βιομάζα (όπως υπολείμματα καλλιεργειών σίτου, καλαμποκιού βαμβακιού κλπ), ικανή να αξιοποιηθεί για την παραγωγή ενέργειας.
o Να συνεργάζεται με κτηνοτροφικές εκμεταλλεύσεις που παράγουν ως παραπροϊόν βιομάζα (όπως στερεά ή υγρά λύματα), ικανή να αξιοποιηθεί για την παραγωγή βιοαερίου για διάφορες χρήσεις.
o Να συνεργάζεται με επιχειρήσεις (όπως σφαγεία, ξυλουργεία, τυροκομεία) που παράγουν ως παραπροϊόν βιομάζα, ικανή να αξιοποιηθεί για την παραγωγή τυποποιημένης βιομάζας ή βιοαερίου ή (τελικώς) ενέργειας.

- Να ιδρύει μονάδες παραγωγής ενέργειας σε διάφορες μορφές (ηλεκτρισμός, θερμότητα, συμπαραγωγή) από βιομάζα μόνος του ή από κοινού με άλλους επενδυτές, την οποία να διαθέτει με τους προσφορότερους τρόπους (λ.χ. πώληση ηλεκτρικής ενέργειας, πώληση θερμικής ενέργειας για τηλεθέρμανση ομάδας χρηστών ή για ξήρανση αγροτικών προϊόντων ή σε θερμοκηπιακές μονάδες)

- Να ιδρύει μεταποιητικές μονάδες για την επεξεργασία της βιομάζας και τη μετατροπή της σε διάφορες εμπορικές μορφές (πελέτα, μπριγκέτα, μπάλα κ.λπ.)

- Να διαθέτει βιομάζα σε διάφορες μορφές στο εμπόριο και να την προωθεί με τους πλέον κατάλληλους τρόπους.

- Να ιδρύει μονάδες παραγωγής ενέργειας από άλλες ανανεώσιμες πηγές, όπως:
o Υδραυλικό δυναμικό
o Αιολικό δυναμικό
o Γεωθερμία
o Ηλιακή ακτινοβολία (φωτοβολταϊκά κλπ)

- Να οργανώνει συναντήσεις και σεμινάρια ενημέρωσης των μελών του σε θέματα βιομάζας και ΑΠΕ

- Να συνεργάζεται με Πανεπιστήμια και ερευνητικά ιδρύματα με στόχο να εισάγει καινοτομίες και να εφαρμόζει ερευνητικά αποτελέσματα επ’ ωφελεία των μελών του

Να υποδεικνύει στους αγρότες τις προσφορότερες καλλιέργειες για την παραγωγή βιομάζας και βιοκαυσίμων (άγρια αγκινάρα, μίσχανθος, σόργο, δενδρώδεις καλλιέργειες κλπ)

- Να υποστηρίζει τεχνικά τους αγρότες στην επιλογή των προσφορότερων καλλιεργητικών τεχνικών και φροντίδων

- Την προσέλκυση κεφαλαίων για την πραγματοποίηση επενδύσεων αξιοποίησης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας

Το Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΣΕΚ

Παρουσίαση ΕΣΕΚ (Αρχείο pdf) Παρουσίαση (Αρχείο pdf)

Καταστατικό ΕΣΕΚ (Αρχείο doc) Συχνές ερωτήσεις (Αρχείο doc)

Ιδρυτικά μέλη (Αρχείο pdf) Διαδικασία Εγγραφής μελών Δελτίο τύπου

Μονάδα παραγωγής ενέργειας της ΕΣΕΚ (Αρχείο pdf)
Φωτογραφίες από Ιδρυτική Συνέλευση 15_07_2010

Συνεδριακή Ημερίδα Τεχνολογίες αξιοποίησης βιομάζας 21-11-2010

διαβάστε ολόκληρο το κείμενο εδώ...

Πέμπτη 10 Νοεμβρίου 2011

Δημοτικοί λαχανόκηποι στον καιρό της κρίσης και στην Ελλάδα

Συνυπάρχουμε, συνεργαζόμαστε, δημιουργούμε, μοιραζόμαστε.
πηγή: http://www.localit.gr/?p=1803

Ιδιαίτερα στην παρούσα δυσχερή περίοδο, που η διατροφική επάρκεια, για τα οικονομικώς ασθενέστερα νοικοκυριά, αποτελεί πρώτιστη ανάγκη.
Η Τοπική Αυτοδιοίκηση, ως ο πιο κοντινός στον πολίτη θεσμός, δείχνει να πρωτοστατεί, διευρύνοντας όλο και περισσότερο τις πρακτικές αλληλεγγύης, που αγκαλιάζουν και στηρίζουν τους οικονομικά αδύναμους πολίτες, δίνοντάς τους τη δυνατότητα, να αμυνθούν στην κρίση και να εξασφαλίσουν τα απαραίτητα για τις ανάγκες των ίδιων και των οικογενειών τους.

Μετά τα συσσίτια, τη διανομή φαγητού κατ’ οίκον σε περιπτώσεις αδυναμίας μετακίνησης, τη λειτουργία κοινωνικών παντοπωλείων, φαρμακείων και ιατρείων, έρχονται οι δημοτικοί λαχανόκηποι.

Ήδη, στο πλαίσιο των καλών πρακτικών που ακολουθούνται σε πολλές πόλεις της Ευρώπης και του κόσμου, τα πρώτα βήματα για τη δημιουργία δημοτικών λαχανόκηπων ξεκίνησαν, ως αντίδοτο στην κρίση, αλλά και ως κίνητρο για δημιουργία. Η εκκίνηση γίνεται από τους Δήμους Αλεξανδρούπολης, Έδεσσας, Θέρμης, ενώ την ιδέα για δημιουργία αστικών λαχανόκηπων έχουν αρχίσει να επεξεργάζονται και άλλοι δήμοι.

Δημοτικός λαχανόκηπος Αλεξανδρούπολης: 30 στρέμματα για 274 δικαιούχους

Ένα φιλόδοξο σχέδιο που αφορά τη δημιουργία περιαστικού, βιολογικού λαχανόκηπου εκπονεί ο δήμος Αλεξανδρούπολης, σε μια έκταση 30 στρεμμάτων, κοντά στον αστικό ιστό της πόλης, με εύκολη πρόσβαση για τους καλλιεργητές με τα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς, ποδήλατο ή με τα πόδια. Η λειτουργία του τοποθετείται την άνοιξη.

Όπως είπε στο localit.gr ο πολιτικός μηχανικός-τοπογράφος και συνεργάτης του δήμου κ. Κριτής Κριτού, στο συγκεκριμένο χώρο, (δημοτική έκταση η οποία αξιοποιείται), θα μπορούν να καλλιεργήσουν 274 δικαιούχοι.

Στον καθένα απ’ αυτούς, θα παραχωρείται τεμάχιο των 50 -100 τ.μ για διάστημα δύο ετών.

Το έργο θα απευθύνεται σε απόρους, χαμηλοσυνταξιούχους, πολύτεκνους και στους έχοντες μεγάλη οικονομική ανάγκη δημότες.

Οι ενδιαφερόμενοι θα καταθέσουν αίτηση προσκομίζοντας τα απαραίτητα δικαιολογητικά στο δήμο. Δεν θα υπάρχει ενοίκιο, όμως οι δικαιούχοι δεν θα μπορούν να πωλούν τα παραγόμενα προϊόντα, τα οποία θα προορίζονται αποκλειστικά για οικογενειακή, αλλά και κοινωφελή κατανάλωση, αφού το 10% της παραγωγής, θα πηγαίνει για την ενίσχυση των συσσιτίων του δήμου και της εκκλησίας, καθώς και στο κοινωνικό παντοπωλείο.

Ο χώρος θα είναι περιφραγμένος και θα κατασκευαστούν ισάριθμοι φοριαμοί με κλειδιά στους οποίους οι καλλιεργητές θα μπορούν φυλάσσουν τα εργαλεία τους.

Ουσιαστικά θα είναι μια μικρή «πόλη» που θα έχει δρόμους και θα διαθέτει τουαλέτες, κιόσκια, μικρό κυλικείο, εκκλησία, γραφείο γεωπόνου.

Σε μια έκταση 1.500 τ.μ θα δημιουργηθούν θερμοκήπια του δήμου, όπου θα καλλιεργούνται τα φυντάνια, όλα βιολογικά, τα οποία θα προορίζονται για τους δικαιούχους καλλιεργητές.

Ο λαχανόκηπος, θα παρακολουθείται από γεωπόνους οι οποίοι θα δίνουν συμβουλές και όποια άλλη βοήθεια τους ζητηθεί, και το νερό για το πότισμα θα προέρχεται από γεώτρηση. Παράλληλα, όσοι πληρούν τα κριτήρια, θα παρακολουθήσουν υποχρεωτικά σεμινάρια, τα οποία δεν θα αφορούν μόνο τον τρόπο καλλιέργειας αλλά και το μαγείρεμα των παραγόμενων λαχανικών. Πρόκειται ουσιαστικά για πιλοτικό πρόγραμμα επεσήμανε ο κ. Κριτού, το οποίο εφόσον επιτύχει, υπάρχουν σκέψεις να επεκταθεί μελλοντικά, και σε μεγαλύτερες εκτάσεις, (χερσολίβαδα), όπου θα φυτευτούν πλέον δένδρα, και θα δημιουργηθούν ελαιώνες, συκεώνες, αμπελώνες, κ.λπ., με στόχο να ενδυναμωθεί η τοπική κοινωνία.

Το σχέδιο του λαχανόκηπου. που μελετήθηκε από τους μηχανικούς του δήμου Αλεξανδρούπολης, χωρίζεται σε δύο φάσεις κατασκευής. Η δημιουργία του έργου εγκρίθηκε παμψηφεί από το Δημοτικό Συμβούλιο, αφού ολοκληρώθηκε όλη η σειρά των προβλεπόμενων διαδικασιών , ενώ ήδη δημοπρατήθηκε η πρώτη φάση, μειωμένη από τις αρχικές εκτιμήσεις (250.000 ευρώ), σε ποσοστό 48%. Το εκτιμώμενο κόστος για τη δεύτερη φάση κατασκευής ανέρχεται σε 70.000 ευρώ.

Δημοτικός λαχανόκηπος στη Θέρμη: 15 στρέμματα για 300 δικαιούχους

Ένα αγροτεμάχιο έκτασης 15 στρεμμάτων στην περιοχή της Νέας Ραιδεστού, είναι ο χώρος όπου ο Δήμος Θέρμης, θα δημιουργήσει τον λαχανόκηπο του, στον οποίο θα μπορούν να καλλιεργούν 300 δικαιούχοι με τις οικογένειές τους.

Όπως εξήγησε στο localit.gr, ο ειδικός συνεργάτης του Δήμου γεωπόνος κ. Ιωάννης Παύλου, στους ενδιαφερόμενους δημότες θα παραχωρούνται τεμάχια έκτασης 50 τ.μ, με το συμβολικό τίμημα των 50 ευρώ, για ένα χρόνο. Για τις πολύτεκνες , μονογενεϊκές, ή οικογένειες που έχουν άτομα με ειδικές ανάγκες, το τίμημα θα είναι 25 ευρώ , ενώ για τις άπορες η παραχώρηση θα είναι δωρεάν. Προτεραιότητα θα δοθεί στις δύο τελευταίες κατηγορίες. Τα χρήματα που θα συγκεντρώνονται κάθε χρόνο από τη διάθεση των τεμαχίων, θα χρησιμοποιούνται για την προετοιμασία του εδάφους, τη συντήρηση εγκαταστάσεων (περίφραξη, κιόσκια, χώροι υγιεινής) και για τα σεμινάρια βιολογικής καλλιέργειας τα οποία θα παρακολουθήσουν, οι υποψήφιοι καλλιεργητές, αφού καλλιέργεια των λαχανόκηπων θα γίνεται μόνο με βιολογικές μεθόδους,

Ήδη υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον από κατοίκους του δήμου για το πρόγραμμα, μόλις αυτό έγινε γνωστό. Για τη δημιουργία του αναμένεται η έγκριση, από το Δημοτικό Συμβούλιο, του κανονισμού λειτουργίας (βρίσκεται στο στάδιο επεξεργασίας), αφού προηγηθεί έλεγχος από την Οικονομική Επιτροπή, την Επιτροπή περιβάλλοντος και το Τοπικό Συμβούλιο. Θα ακολουθήσει η συγκρότηση επιτροπής σχεδιασμού, η οποία και θα αναλάβει την υλοποίηση του προγράμματος , και τέλος και η υποβολή αιτήσεων από τους ενδιαφερομένους. Οι διαδικασίες αν και πολλές, προχωρούν και εκτιμάται πως θα έχουν ολοκληρωθεί περί τα μέσα Νοεμβρίου.

Πιλοτικός βιολογικός λαχανόκηπος στην Έδεσσα

Στο πλαίσιο των καλών πρακτικών, όπως είναι οι δημόσιοι αστικοί κήποι που εφαρμόζονται σε πολλές ευρωπαϊκές πόλεις, ο δήμος Έδεσσας προετοιμάζει χώρο για δημιουργία πιλοτικού βιολογικού λαχανόκηπου. Πρόκειται για κοινόχρηστο χώρο έκτασης ενός στρέμματος στην περιοχή Σμαρένκα, ο οποίος θα είναι χωρισμένος με διάδρομο, δεξιά και αριστερά του οποίου θα υπάρχουν τεμάχια γης των 50-60 τ.μ, το καθένα από τα οποία, θα καλύπτει τις ανάγκες μιας οικογένειας. Και στο δήμο Έδεσσας, προτεραιότητα θα έχουν καλλιεργητές που θα είναι άποροι ή με χαμηλά εισοδήματα. Σε δηλώσεις του σχετικά με το θέμα της ίδρυσης του Δημοτικού Λαχανόκηπου, ο δήμαρχος Έδεσσας, κ. Δημήτρης Γιάννου σημείωσε πως: «Η ίδρυση του δημοτικού λαχανόκηπου δεν συνδέεται αποκλειστικά με την οικονομική κρίση που βιώνουμε όλοι μας, αλλά κυρίως με τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των κατοίκων και τη δημιουργία δυνατοτήτων για παραγωγή αγνών βιολογικών προϊόντων και επαφής με τη φύση». Η πρόταση θα παρουσιαστεί με τις τελικές της λεπτομέρειες στο Δημοτικό Συμβούλιο Έδεσσας.

Δημοτικός λαχανόκηπος στη Λέσβο έκτασης 15 στρεμμάτων

Στη Λέσβο δημιουργήθηκε στις αρχές Οκτώβρη ένας δημοτικός λαχανόκηπος, ενώ αναδασώθηκαν με τη μέθοδο φυσικής καλλιέργειας, 15 στρέμματα σε δύο δημοτικές εκτάσεις που παραχώρησε ο δήμος .

Πρόκειται για δύο πιλοτικές δράσεις που υλοποιήθηκαν , στο πλαίσιο των ευρωπαϊκών προγραμμάτων AGRISLES και FORCLIMADAPT, τα οποία διαχειρίζεται το Περιφερειακό Ταμείο Ανάπτυξης Βορείου Αιγαίου και αφορούν αντίστοιχα στην προώθηση της καινοτομίας στη γεωργία και στην προστασία των δασικών περιοχών από τις επιπτώσεις του φαινομένου της κλιματικής αλλαγής.

Δεκάδες ήταν οι εθελοντές που συμμετείχαν στη δημιουργία του δημοτικού λαχανόκηπου ενός περίπου στρέμματος, σε περιφραγμένη περιοχή στο Κάστρο Μυτιλήνης απέναντι από την περιοχή Φυκιότρυπα, όπου μελλοντικά θα φιλοξενούνται εκπαιδευτικές δραστηριότητες, ενώ τα παραγόμενα λαχανικά θα διατίθενται σε άπορες οικογένειες και όπου αλλού προκύπτει ανάγκη. Μεγάλη ήταν η συμμετοχή τόσο εθελοντών όσο και μαθητών σχολείων, και στη δεύτερη δράση, που αφορά στην αναδάσωση, με φυσική καλλιέργεια, έκτασης 25 στρεμμάτων στην περιοχή Ν. Κυδωνιών μεταξύ του αποκαταστημένου ΧΑΔΑ, του γηπέδου και του κοιμητηρίου.

Οι εθελοντικές οργανώσεις Aeolistas, ο Σύνδεσμος Εφέδρων Καταδρομέων Λέσβου και το Σωματείο Εθελοντών Πυροσβεστών Λέσβου περιέφραξαν τους δύο χώρους, ενώ η προετοιμασία των ειδικών σβόλων που φυτεύτηκαν έγινε στο Φυτώριο της Διεύθυνσης Δασών Λέσβου στα Βασιλικά Πολιχνίτου. Για το εγχείρημα συνεργάστηκαν το Περιφερειακό Ταμείο, η Δημοτική Αρχή Λέσβου, η Διεύθυνση Δασών Λέσβου, το Τοπικό Συμβούλιο Ν. Κυδωνιών και τρεις Διευθύνσεις Αρχαιοτήτων, πολλές εθελοντικές οργανώσεις, μαθητές και πολίτες του νησιού. Το Κέντρο Φυσικής Καλλιέργειας από την Έδεσσα προσέφερε αφιλοκερδών την τεχνογνωσία και εφαρμογή ενώ συμμετείχαν και εθελοντές του Κέντρου από Γαλλία Ισπανία, Ιταλία και Χιλή. Παράλληλα έγινε σχετικό σεμινάριο φυσικής καλλιέργειας από τον υπεύθυνο του Κέντρου Φυσικής Καλλιέργειας κ. Παναγιώτη Μανίκη.



Αστικοί δημοτικοί λαχανόκηποι «ηλικίας» 150 ετών

Αστική γεωργία: Οι αγρότες των πόλεων

Μετρώντας περισσότερα από 150 χρόνια οι αστικοί δημοτικοί λαχανόκηποι, στην ιστορία των πόλεων, σε Ευρώπη και ΗΠΑ, αποτελούν για τους πολίτες έναν τρόπο, να παράγουν μόνοι τους και ποιοτικά, τα λαχανικά που καταναλώνουν, αλλά και να διασφαλίζουν τα αναγκαία για τη διαβίωσή τους, όταν τα εισοδήματα τους δεν επαρκούν. Η αστική καλλιέργεια είναι ένας διαδεδομένος τρόπος παραγωγής και κατανάλωσης σε πολλές πόλεις του κόσμου, ανάμεσά τους, το Βανκούβερ, η Νέα Ορλεάνη, το Ντιτρόϊτ, το Ροσάριο ,το Κάιρο, το Πεκίνο, το Φράϊμπουργκ, το Βερολίνο, το Παρίσι κ.λπ.

Το παγκοσμίως διαδεδομένο αυτό κίνημα δίνει την ευκαιρία στους πολίτες να προμηθευτούν φρέσκα προϊόντα και να ικανοποιήσουν τις καθημερινές τους ανάγκες σε χαμηλό κόστος.

Αντιπροσωπευτικά παραδείγματα:

Αμερικανική Ένωση Κοινοτικής Κηπευτικής (ACGA)

http://communitygarden.org/

Η Αμερικανική Ένωση Κοινοτικής Κηπευτικής είναι μια διεθνική (ΗΠΑ – Καναδάς) Μη Κυβερνητική Οργάνωση που ιδρύθηκε το 1979 με μέλη επαγγελματίες, εθελοντές και υποστηρικτές της κοινοτικής κηπευτικής σε αστικές και αγροτικές κοινωνίες. Η Ένωση, η οποία αναγνωρίζει ότι με τον τρόπο αυτό βελτιώνεται η ποιότητα ζωής των κατοίκων, προωθεί τη διαμόρφωση και εξάπλωση εθνικών και περιφερειακών κοινοτικών κηπευτικών δικτύων, αναπτύσσει πηγές υποστήριξης κοινοτικής κηπευτικής και πρασίνου, ενθαρρύνει την έρευνα του αντίκτυπού της και διεξάγει εκπαιδευτικά προγράμματα για να επεκτείνει την κοινοτική κηπευτική.

Σύμφωνα με την Αμερικανική Ένωση Κοινοτικής Κηπευτικής ένας κοινοτικός κήπος μπορεί να περιλαμβάνει τα εξής: να είναι αστικός, προαστιακός, περιφερειακός. Να έχει καλλιέργειες λουλουδιών ή λαχανικών. Να είναι ένα κοινοτικό κτήμα, ή πολλά ανεξάρτητα κτήματα. Μπορεί να βρίσκεται σε ένα σχολικό ή νοσοκομειακό συγκρότημα, ή σε μια γειτονιά. Μπορεί επίσης να είναι μια σειρά κτημάτων αφιερωμένων στην αστική γεωργία όπου η παραγωγή προορίζεται για κάποια αγορά.

Τα θετικά του κοινοτικού κήπου σύμφωνα με την Ένωση είναι τα εξής:

* Βελτιώνει την ποιότητα ζωής των κατοίκων που βρίσκονται στον κήπο
* Αποτελεί καταλύτη για κοινοτική ανάπτυξη και ανάπτυξη των γειτονιών
* Ενθαρρύνει την κοινωνική αλληλεπίδραση
* Ενθαρρύνει την αυτονομία
* Ομορφαίνει τις γειτονιές
* Παράγει θρεπτικό φαγητό
* Μειώνει τον οικογενειακό προϋπολογισμό για το φαγητό
* Δημιουργεί ευκαιρίες για αναψυχή, άσκηση, θεραπεία και εκπαίδευση
* Μειώνει την εγκληματικότητα
* Διατηρεί πράσινους χώρους
* Δημιουργεί ευκαιρίες εισοδήματος και οικονομικής ανάπτυξης
* Μειώνει τη ζέστη της πόλης από τους δρόμους και τα γκαράζ
* Παρέχει ευκαιρίες για διασυνδέσεις διαφόρων γενεών και πολιτισμών

Οι κοινοτικοί κήποι είναι ευρέως διαδεδομένοι σε ΗΠΑ και σε Καναδά με μεγαλύτερη συγκέντρωση στις δυτικές περιοχές των χωρών αυτών. (βλ. χάρτη)

Ομοσπονδία Αστικών Κτημάτων και Κοινοτικών Κήπων (FCFCG) http://www.farmgarden.org.uk

Η Ομοσπονδία υπάρχει για να υποστηρίζει, να εκπροσωπεί και να προωθεί κοινοτικά διαχειριζόμενες φάρμες και κήπους και άλλους πράσινους χώρους σε όλο το Ηνωμένο Βασίλειο. Πρόκειται για μια φιλανθρωπική οργάνωση που προσπαθεί να ενισχύσει, με τη συμμετοχή κοινοτικών ομάδων, ανθρώπους όλων των ηλικιών και ικανοτήτων να χτίσουν καλύτερες κοινωνίες, συχνά σε υποβαθμισμένες περιοχές, και να δημιουργήσουν θετικό αντίκτυπο στον περιβάλλοντα χώρο τους. Παρέχει άμεση στήριξη μελών μέσω πρακτικών οδηγιών, τοπικών επισκέψεων, πηγών πληροφόρησης, ευκαιριών εκπαίδευσης και δικτυώσεις Ταυτόχρονα λειτουργεί ως ο «εθνικός εκπρόσωπος» του κινήματος των κοινοτικών κτημάτων και κήπων, προωθώντας με τον τρόπο αυτό το έργο τους και τον αντίκτυπό τους στο κράτος, τους χρηματοδότες το κοινό και τα ΜΜΕ.

Η Ομοσπονδία υποστηρίζεται από διάφορες κρατικές υπηρεσίες, περιφερειακούς αναπτυξιακούς οργανισμούς και τοπικές αρχές. Επιπλέον στηρίζεται από οργανισμούς του εθελοντικού τομέα και χρηματοδοτικούς οργανισμούς, ενώ ο Πρίγκιπας της Ουαλίας είναι ο βασικός υποστηρικτής και καθοδηγητής της από το 2001. Είναι μέλος της Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας Αστικών Κτημάτων (EFCF, βλ. http://www.cityfarms.org/).

Στο Ηνωμένο βασίλειο οι κοινοτικοί κήποι δεν προστατεύονται από κάποιον καταστατικό νόμο[1]. Οι περισσότεροι βρίσκονται σε πρώην εγκαταλελειμμένους δημοτικούς χώρους, και είναι εύκολοι στόχοι για πολλούς υποστηρικτές της «αστικής ανάπτυξης», στηρίζονται σε μισθώσεις μικρής διάρκειας ή προσωρινές. Παρόλα αυτά, με αυξανόμενη τη δυσκολία εύρεσης πράσινων χώρων στις πόλεις και με θέματα όπως η βιώσιμη ανάπτυξη να απασχολούν τα πρωτοσέλιδα, οι πρωτοβουλίες κοινοτικής κηπευτικής μπορούν να διαδραματίσουν σημαντικό και μακροπρόθεσμο ρόλο στη χώρα.

Πολιτιστική πρωτεύουσα Ευρώπης 2011, Ταλίν Εσθονίας

Κοντά στην Παλιά Πόλη του Ταλίν ξεκίνησε από το Μάιο του 2011 η δημιουργία του Katlaaed[2]. Πρόκειται για έναν κοινοτικό κήπο που εκτείνεται πάνω σε πρώην σκουπιδότοπο και χώρο διαμονής αστέγων, ιδιοκτησία της υπηρεσίας θέρμανσης του Ταλίν[3]. Με την παρέμβαση εθελοντών ο χώρος αυτός έγινε ο πρώτος κοινοτικός κήπος της χώρας, ο οποίος προορίζεται ως ο κήπος-πρότυπο για τους επόμενους από την οργάνωση που βρίσκεται πίσω από το εγχείρημα τη ΜΚΟ Linnaaed. Ο κήπος είναι ανοικτός για το κοινό, θα φιλοξενεί πολιτιστικές εκδηλώσεις και θεματικά σεμινάρια, ενώ επαγγελματίες θα δίνουν συμβουλές για τη φύτευση, την καλλιέργεια, τη συγκομιδή, ακόμα και το μαγείρεμα των προϊόντων.

[1] Βλ. http://www.bbc.co.uk/gardening/today_in_your_garden/community_about.shtml#community_gardens_today

[2] Βλ. http://www.tallinn2011.ee/762/katlaaed-community-garden?event=1857

[3] Βλ. http://permacultureglobal.com/projects/671-katlaaed



Τα Allotments (κατανεμημένες εκτάσεις καλλιεργήσιμης γης)

Τα allotments, θα μπορούσε να πει κανείς ότι είναι οι πρόδρομοι του κινήματος της αστικής γεωργίας. Πρωτοεμφανίστηκαν τον 18ο αιώνα στη Βρετανία, ως λύση των προβλημάτων που αναδύονταν από τη φτώχεια. Έναν αιώνα αργότερα απάντηση στα ίδια προβλήματα έρχονται να δώσουν οι «κήποι των φτωχών» στη Γερμανία. Η ιστορία της αστικής γεωργίας εξαπλώνεται σε όλη την Ευρώπη με τη Βιομηχανική Επανάσταση.

Η βασική διαφορά των κατανεμημένων εκτάσεων καλλιεργήσιμης γης, από τους κοινοτικούς κήπους, είναι η παραχώρηση των πρώτων αποκλειστικά σε ιδιώτες ή οικογένειες, προκειμένου να τις καλλιεργήσουν, ενώ οι κοινοτικοί κήποι καλλιεργούνται συλλογικά. Η έκτασή τους υπολογίζεται από 50 έως 400 τ.μ. Οι ιδιώτες καλλιεργητές συνήθως οργανώνονται συλλογικά σε μία ένωση, η οποία ενοικιάζει την έκταση γης από διάφορους ιδιοκτήτες (κράτος, εκκλησία, ιδιωτικός τομέας) προκειμένου να χρησιμοποιηθούν για καλλιέργεια.

Η εξέλιξη της κατανομής καλλιεργήσιμης γης / Παραδείγματα ανά τον κόσμο

ΒΡΕΤΑΝΙΑ

Στις αρχές του 16ου αιώνα, τη δημόσια γη που χρησιμοποιούσαν μέχρι τότε, οι φτωχοί για καλλιέργεια και κτηνοτροφία, άρχισαν σιγά-σιγά να περιφράσσουν οι πλούσιοι γαιοκτήμονες, αφαιρώντας τους, με τον τρόπο αυτό το δικαίωμα της καλλιέργειας. Προκειμένου να αποζημιωθούν, τους κατανεμήθηκαν μικρές εκτάσεις γης δίπλα σε ενοικιαζόμενες αγροτικές κατοικίες. Αυτή ήταν η πρώτη εμφάνιση κατανεμημένης καλλιεργήσιμης γης. Μέχρι τις αρχές του 18ου αιώνα οι ελεύθερες εκτάσεις γης περιορίζονταν όλο και περισσότερο, με αποτέλεσμα τη σταδιακή μετακίνηση του πληθυσμού σε αστικά κέντρα και κωμοπόλεις.

Το 19ο αιώνα με την εφαρμογή τριών γενικών νομοθετικών πράξεων περί περίφραξης δημόσιας γης, και με σημαντικότερη από αυτές την πράξη του 1845, θεσπίστηκε η προσφορά στους ακτήμονες φτωχούς με τη μορφή κηπευτικών εκτάσεων μέχρι 250 τ.μ. Εκείνη την εποχή οι καλλιεργήσιμες εκτάσεις γης περιορίζονταν σε αγροτικές περιοχές.

Η νεώτερη αντίληψη περί καλλιεργήσιμης έκτασης γης αναδύθηκε κατά τη διάρκεια του 19ου αιώνα. Μεγάλο μέρος του πληθυσμού μετακόμισε σε πόλεις, με αποτέλεσμα τη φτώχεια των εργατικών τάξεων. Το Βικτωριανό καθεστώς θεώρησε ότι η κατανομή καλλιεργήσιμης γης, αποτελεί την εναλλακτική λύση για μια σειρά προβλημάτων που αναδύονταν εξαιτίας της. Η εξάπλωση της κατανομής εντάθηκε με την αύξηση της πυκνής στέγασης και την έλλειψη κήπων.

Την περίοδο του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου οι καλλιεργήσιμες εκτάσεις γης έφτασαν το 1.500.000 από 600.000. Μετά το τέλος του πολέμου πολλές από τις προσωρινά κατανεμημένες εκτάσεις γης, επέστρεψαν στην αρχική τους χρήση. Στο Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο ο ρόλος των κατανεμημένων εκτάσεων καλλιεργήσιμης γης ενισχύθηκε και πάλι ως μέσο επιβίωσης των κατοίκων στα αστικά κέντρα. Η παραγωγή άγγιξε τους 1.300.000 τόνους από 1.400.000 εκτάσεις. Η χρήση τους περιορίστηκε και πάλι μετά τον πόλεμο βαίνοντας συνεχώς μειούμενη μέχρι σήμερα, φτάνοντας στις 250.000 καλλιεργήσιμες εκτάσεις.

1.http://www.allotmentlife.net/info2.cfm?info_id=82189

2.http://www.eynsham.org/allothist.html

ΔΑΝΙΑ

Από τα τέλη του 18ου άρχισε η κατανομή διαθέσιμης καλλιεργήσιμης γης στη Δανία, ενώ στις αρχές του 19ου αιώνα δημιουργήθηκαν οι πρώτες ενώσεις κατανεμημένων και οικογενειακών κήπων. Από τα τέλη του ίδιου αιώνα άρχισαν να εξαπλώνονται οι εκτάσεις αυτές σε ολόκληρη τη χώρα. Το 1904 από τους 20.000 κήπους, οι 6.000 βρίσκονταν στην Κοπεγχάγη. Σήμερα υπάρχουν πάνω από 62.000. Το 1908 υπήρχαν 20 ενώσεις στη χώρα, ενώ σήμερα ο αριθμός έχει φτάσει τις 400.

Η παράδοση των κατανεμημένων καλλιεργήσιμων εκτάσεων διαδόθηκε και στις άλλες σκανδιναβικές χώρες, τη Σουηδία, τη Νορβηγία και τη Φινλανδία. Σήμερα οι περισσότερες εκτάσεις ανήκουν σε δήμους και νοικιάζονται σε ενώσεις, οι οποίες κατανέμουν σε κάθε μέλος τους από ένα τμήμα γης.

ΓΕΡΜΑΝΙΑ

Κατά τη διάρκεια του 19ου αιώνα η μεταφορά μεγάλου μέρους του πληθυσμού στα αστικά κέντρα οδήγησε συνθήκες ακραίας φτώχειας, ακατάλληλης στέγασης, κακής διατροφής και πληθώρας άλλων προβλημάτων. Οι αστικές αρχές, οι εκκλησίες και διάφοροι ιδιώτες παρείχαν ανοικτούς χώρους για τη διαμόρφωση κήπων, προκειμένου να διαχειριστούν την κατάσταση και να παρακινήσουν τον κόσμο να καλλιεργήσει, για το δικό του φαγητό. Αυτές οι εκτάσεις αρχικά ονομάστηκαν «κήποι για τους φτωχούς».

Με την εμφάνιση του κινήματος Schreber στα μέσα του 19ου αιώνα στη Λειψία ξεκίνησε η οργανωμένη κατανομή καλλιεργήσιμης γης. Με δημόσια πρωτοβουλία ενοικιάσθηκαν περιοχές μέσα στην πόλη, με στόχο την δημιουργία υγιούς περιβάλλοντος για τα παιδιά, αλλά σύντομα οι ενήλικες άρχισαν να καλλιεργούν τις εκτάσεις αυτές τάση που τελικά υπερίσχυσε. Το κίνημα εξαπλώθηκε και στην Αυστρία και την Ελβετία.

Η σημασία των κατανεμημένων εκτάσεων καλλιεργήσιμης γης για την ασφάλεια των τροφίμων ήταν τόσο μεγάλη που το 1919 πέρασε η πρώτη νομοθετική πράξη για την κατανεμημένη καλλιέργεια. Ο «Νόμος για τους μικρούς κήπους και μικρές ενοικιαζόμενες εκτάσεις» παρείχε ασφάλεια χρήσης γης και σταθερές τιμές ενοικίασης. Ο νόμος αυτός τροποποιήθηκε το 1983. Σήμερα υπάρχουν περίπου 1,4 εκατομμύρια κατανεμημένες καλλιέργειες και καλύπτουν έκταση 470τχμ.

ΦΙΛΙΠΠΙΝΕΣ

Η πρώτη κατανεμημένη καλλιεργήσιμη έκταση στις Φιλιππίνες καθιερώθηκε το 2003 στο πλαίσιο ενός προγράμματος χρηματοδοτούμενου από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Με την υποστήριξη της γερμανικής Πρεσβείας στη Μανίλα και διαφόρων δωρητών από τη Γερμανία δημιουργήθηκαν άλλες 4 εκτάσεις σε αστικές περιοχές της πρωτεύουσας, παρέχοντας νόμιμη πρόσβαση σε 55 φτωχιές οικογένειες στην καλλιέργεια τροφίμων. 4 ακόμη εκτάσεις ετοιμάζονται σήμερα για να εξυπηρετήσουν 36 οικογένειες. Αξίζει να σημειωθεί ότι σε κάθε έκταση υπάρχει χώρος κομποστοποίησης, όπου βιοδιασπώμενα υπολείμματα από τον κήπο και τα γειτονικά νοικοκυριά μετατρέπονται σε οργανικό λίπασμα, συνεισφέροντας με τον τρόπο αυτό στο πρόγραμμα διαχείρισης απορριμμάτων της πόλης.

* http://ruaf-asia.iwmi.org/Data/Sites/6/PDFs/Philippine_Allotment_Garden_Manual.pdf
* http://en.wikipedia.org/wiki/Allotment_(gardening)



Διεθνές Γραφείο Εδαφικών Τεμαχίων και Οικογενειακών Κήπων. (Office International du Coin de Terre et des Jardins Familiaux) http://www.jardins-familiaux.org/

Πρόκειται για την σημαντικότερη Ευρωπαϊκή Μη Κερδοσκοπική Ένωση εθνικών ομοσπονδιών κατανεμημένων (παραχωρηθεισών) εκτάσεων γης και οικογενειακών κήπων, με περισσότερα από 3.000.000 μέλη που αποτελούνται από ιδιώτες και οικογένειες. Το Διεθνές Γραφείο ιδρύθηκε το 1926 στο Λουξεμβούργο και ενώνει εθνικές ομοσπονδίες από την Αυστρία, το Βέλγιο, τη Δανία, τη Φινλανδία, τη Γαλλία, τη Γερμανία, το Ηνωμένο Βασίλειο, το Λουξεμβούργο, την Ολλανδία, τη Νορβηγία, την Πολωνία, τη Σλοβακία, τη Σουηδία και την Ελβετία. Από το 2006 συνδέεται και με την αντίστοιχη ομοσπονδία της Ιαπωνίας.

Σύμφωνα με το Διεθνές Γραφείο τα κοινωνικο-οικονομικά πλεονεκτήματα των εκτάσεων αυτών είναι :

* Καλύτερη ποιότητα ζωής στην πόλη μέσω της μείωσης του θορύβου και της σκόνης και της καθιέρωσης ανοιχτών χώρων πρασίνου σε πυκνοκατοικημένες περιοχές.
* Διατήρηση και προστασία βιότοπων.
* Παροχή ευκαιριών αναψυχής στις οικογένειες, καθώς και προσωπικής ενασχόλησης με όλα τα στάδια καλλιέργειας μέσα στο πλαίσιο του αστικού περιβάλλοντος.
* Παροχή ευκαιριών αναψυχής και συμμετοχής για όλες τις ευπαθείς κοινωνικές ομάδες της πόλης.
* Δυνατότητα επικοινωνίας και ενσωμάτωσης μεταναστών, κ.ά.
διαβάστε ολόκληρο το κείμενο εδώ...